ΣΧΟΛΗ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ-Θετική αποτίμηση πρώτης εξαετίας
Σχολή Μοριακής Ιατρικής Κύπρου: Aναδρομή των πρώτων 6 χρόνων από την ίδρυση της
*του Μαρίνου Βουκή
Το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ) από την ίδρυση του το 1990 μέχρι και σήμερα, βασίζεται σε 3 σημαντικούς και αλληλοσυνδεόμενους πυλώνες: Έρευνα-Υπηρεσίες-Εκπαίδευση. Μολονότι οι πρώτοι 2 πυλώνες είχαν από την ίδρυση του ΙΝΓΚ ως βάση τους τις εγκαταστάσεις του ινστιτούτου στον κυκλικό κόμβο Κολοκασίδη στον Άγιο Δομέτιο, ο 3ος πυλώνας παλαιότερα μετουσιωνόταν σε πράξεις μέσω των επίσημων συνεργασιών του ΙΝΓΚ με άλλα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Οι συνεργασίες αυτές, επέτρεπαν σε εγγεγραμμένους φοιτητές των συνεργαζόμενων ΑΕΙ να εκπονούν το ερευνητικό τους έργο στις προηγμένες εγκαταστάσεις του ΙΝΓΚ και να λαμβάνουν το πτυχίο τους από το ΑΕΙ στο οποίο ήταν επίσημα εγγεγραμμένοι. Το όφελος το οποίο προέκυπτε από τις συνεργασίες αυτές, αφορούσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη αφού αφενός, τα συνεργαζόμενα ΑΕΙ με το ΙΝΓΚ και οι εγγεγραμμένοι φοιτητές τους, συμμετείχαν μαζί με τους διακεκριμένους ερευνητές του ΙΝΓΚ, στη διαμόρφωση νέων ερευνητικών πορισμάτων και αφετέρου, το ΙΝΓΚ εκπλήρωνε την αποστολή του για παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στο τρίπτυχο έρευνα-υπηρεσίες-εκπαίδευση.
Το 2011, η τότε διοίκηση του ΙΝΚΓ με τον τότε Διευθυντή Φίλιππο Πατσαλή έλαβε την απόφαση να ιδρύσει τη δική της αυτόνομη μεταπτυχιακή σχολή με βάση τις πρόνοιες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και με βάση τις πετυχημένες διεθνείς πρακτικές. Συμπαραστάτες στο έργο αυτό ήταν ο μετέπειτα Κοσμήτορας της μεταπτυχιακής σχολής του ΙΝΓΚ Λεωνίδας Φυλακτού και πολλοί άλλοι εκλεκτοί επιστήμονες εγνωσμένου κύρους και με διεθνή εμβέλεια, οι οποίοι εργαζόμενοι στο ΙΝΓΚ όλα τα προηγούμενα χρόνια, συνέλεξαν όλες τις απαιτούμενες δεξιότητες.
Η 14η Οκτωβρίου 2011, αποτέλεσε μια μέρα σταθμό για το ΙΝΓΚ. Εκείνη τη μέρα, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, επισήμως, ενέγραψε τη μεταπτυχιακή σχολή του ΙΝΓΚ, τη Σχολή Μοριακής Ιατρικής Κύπρου (ΣΜΙΚ) στον κατάλογο των Ιδιωτικών Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Κύπρου.
Από τις αρχές του 2012, η ΣΜΙΚ στελεχώθηκε με ικανό διοικητικό προσωπικό για να καλύψει τις ανάγκες της για το πρώτο διάστημα λειτουργίας της. Η προηγούμενη εμπειρία στη διοίκηση ακαδημαϊκών προγραμμάτων σε ΑΕΙ στην Κύπρο και στο εξωτερικό την οποία κατείχε το διοικητικό προσωπικό της ΣΜΙΚ, λειτούργησε ως καταλύτης ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα στην οργάνωση των απαραίτητων διαδικασιών. Η συσσωρευμένη εμπειρία του ΙΝΓΚ ως εργοδότης βοήθησε ώστε πολύ σύντομα εισήχθησαν στη ΣΜΙΚ καινοτόμες πρακτικές όπως η ενσωμάτωση εργασιακών στόχων (employment objectives) σε κάθε ένα προσφερόμενο μάθημα, παράλληλα με τους μαθησιακούς στόχους (learning objectives) με σκοπό τη μετάδοση των απαραίτητων δεξιοτήτων που θα συνεισφέρουν στην καλύτερη προετοιμασία για εργοδότηση μετά την αποφοίτηση. Επιπρόσθετα, η κουλτούρα της διαρκούς μάθησης που κατείχε το προσωπικό, βοήθησε ώστε να δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση του ακαδημαϊκού προσωπικού της ΣΜΙΚ με σκοπό την παροχή υψηλού επιπέδου καθοδήγηση και διδασκαλία προς τους φοιτητές.
Το Σεπτέμβριο 2012, η ΣΜΙΚ άνοιξε τις πύλες της στους πρώτους μεταπτυχιακούς φοιτητές της, προσφέροντας τα ακόλουθα 4 προγράμματα σπουδών: MSc Molecular Medicine, MSc Medical Genetics, PhD Molecular Medicine, PhD Medical Genetics. Η ΣΜΙΚ προσέλκυσε αιτήσεις από υποψήφιους φοιτητές από την Κύπρο και το εξωτερικό και ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, επέλεξε να προσφέρει θέση σε περιορισμένο αριθμό φοιτητών, οι οποίοι επιλέγηκαν μέσα από ανταγωνιστικές διαδικασίες, με σκοπό να διασφαλιστεί η ποιότητα. Τα προγράμματα της σχολής απευθύνονταν από την ίδρυση της μέχρι και σήμερα, σε απόφοιτους από τομείς συναφείς με τους τομείς των δραστηριοτήτων του ΙΝΓΚ.
Η επίσημη τελετή εγκαινίων της ΣΜΙΚ η οποία έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του ΙΝΓΚ την 17η Οκτωβρίου 2012, έγινε με την απαραίτητη λαμπρότητα, αφού ο επίτιμος προσκεκλημένος, Αμερικανός Νομπελίστας James D. Watson καθήλωσε το κοινό που κατέκλισε τους χώρους της εκδήλωσης και περίμενε υπομονετικά στο τέλος της εκδήλωσης για να συνομιλήσει και να φωτογραφηθεί μαζί του. Ο James D. Watson το 1953, ενώ εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, μαζί με τον Francis Crick πρότειναν επιτυχημένα τη δομή του DNA ως δίκλωνη έλικα, κατόρθωμα που περιγράφηκε από τον Sir Peter Medawar ως «το μεγαλύτερο επίτευγμα της επιστήμης του 20ου αιώνα». Για την εργασία αυτή, οι Watson and Crick, μαζί με την Maurice Wilkins, πήραν το βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας / Ιατρικής το 1962.
Με στόχο τη συνέχιση της διάχυσης γνώσης προς την κοινωνία, η επιτυχημένη παροχή διαλέξεων από κατόχους βραβείου Νόμπελ επαναλήφθηκε και στο μέλλον. Την 23η Οκτωβρίου 2013 η ΣΜΙΚ προσέφερε ανοικτή «διάλεξη ακαδημαϊκής αριστείας» με προσκεκλημένο το Γερμανό Νομπελίστα Harald zur Hausen ο οποίος ανακάλυψε το ρόλο των ιών που προκαλούν τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, για το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής το 2008, ενώ την 19η Νοεμβρίου 2015, ο Άγγλος Νομπελίστας Sir Tim Hunt, ο οποίος το 1982 ανακάλυψε τις κυκλίνες που αποδείχτηκαν να είναι συνιστώσες της βασικής ρύθμισης του κυτταρικού κύκλου και τιμήθηκε μαζί με τους Lee Hartwell and Paul Nurse με το Νόμπελ Φυσιολογίας - Ιατρικής 2001 καθήλωσε και αυτός με τη σειρά του τους προσκεκλημένους στη διάλεξη.
Το Δεκέμβριο 2013 και μετά από σχετική αίτηση και αξιολόγηση, απονεμήθηκε στη ΣΜΙΚ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Erasmus Charter Higher Education (ECHE). Η εν λόγω διαπίστευση, μεταξύ άλλων, επιτρέπει στη ΣΜΙΚ να υποβάλλει αιτήματα για να αποστέλλει στο εξωτερικό δικούς της φοιτητές και ακαδημαϊκό/διοικητικό προσωπικό, καθώς και να φιλοξενεί φοιτητές και προσωπικό από άλλα συνεργαζόμενα ΑΕΙ τα οποία εδρεύουν στο εξωτερικό. Το ECHE συνεισφέρει στη διεθνοποίηση της ΣΜΙΚ αφού μέχρι σήμερα φιλοξενήθηκαν από ΑΕΙ/αποστάλθηκαν προς ΑΕΙ άτομα από τις/στις ακόλουθες 13 χώρες: Κίνα, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Ισραήλ, Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Σουηδία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελλάδα, Δανία και Πολωνία.
Το Σεπτέμβριο 2014 η ΣΜΙΚ διπλασίασε σχεδόν τα προσφερόμενα ακαδημαϊκά της προγράμματα, εισάγοντας τα ακόλουθα 3 νέα προγράμματα: MSc Biomedical Research, MSc Neuroscience και PhD Neuroscience, ενώ παράλληλα, αύξησε και τον αριθμό των προσφερόμενων υποχρεωτικών μαθημάτων και μαθημάτων επιλογής.
Βαδίζοντας ταυτόχρονα το δρόμο της ανάπτυξης της και εκτός συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΣΜΙΚ υπέβαλε αίτηση και πέτυχε, μετά από αξιολόγηση, τη διαπίστευση/αναγνώριση της από τις ακόλουθες τρίτες χώρες: το Σουλτανάτο του Ομάν (Ομάν) το 2015, το Χασεμιτικό Βασίλειο της Ιορδανίας (Ιορδανία) το 2017 και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (Κίνα) το 2017. Αυτή η νέα επιτυχία της ΣΜΙΚ αποτελεί ένα επιπρόσθετο σημαντικό βήμα προς τη διεθνοποίηση της Σχολής και την περαιτέρω ανάπτυξη των διεθνών σχέσεων για την επιστημονική κοινότητα της Κύπρου.
Τα 7 συνολικά προσφερόμενα μεταπτυχιακά προγράμματα της Σχολής Μοριακής Ιατρικής Κύπρου, παρακολούθησαν μέχρι στιγμής φοιτητές από τις ακόλουθες 11 χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, Λίβανος, Σαουδική Αραβία, Ρωσία, Ινδία, Αίγυπτος, Ισραήλ, Συρία, Λιβύη, Κύπρος και Ελλάδα. Παράλληλα, η ΣΜΙΚ προσελκύει πλέον σε ετήσια βάση, αιτήσεις από υποψήφιους φοιτητές από πολλά μέρη της υφηλίου.
Ο στόχος της Σχολής Μοριακής Ιατρικής Κύπρου είναι να εκπαιδεύσει τη νέα γενιά επιστημόνων και να τους μεταλαμπαδεύσει, μέσα από την εξατομικευμένη εκπαίδευση, όλες τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες, βασιζόμενη στις ακόλουθες 5 αξίες του ΙΝΓΚ: Αριστεία, Κοινωνική Προσφορά, Επαγγελματισμός, Καινοτομία και Ομαδικότητα. Η εξατομικευμένη εκπαίδευση καθίσταται εφικτή μέσω της μεγάλης αναλογίας ακαδημαϊκού προσωπικού προς φοιτητών που υφίσταται στη Σχολή Μοριακής Ιατρικής Κύπρου.
Επιπρόσθετα, η ΣΜΙΚ μέσα στα πρώτα 6 χρόνια από την ίδρυση της, διοργάνωσε ή συμμετείχε σε τριψήφιο αριθμό επιτυχημένων εκδηλώσεων και επίσημων διαγωνισμών οι οποίοι οργανώθηκαν αποκλειστικά από τη ΣΜΙΚ ή συνδιοργανώθηκαν με άλλους φορείς όπως το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, το Υπουργείο Εργασίας και Πρεσβείες της Κύπρου στο εξωτερικό.
Ακόμη, η διοίκηση της ΣΜΙΚ ετοίμασε και υπέβαλε ερευνητικές προτάσεις (grant applications) σε γνωστά χρηματοδοτικά προγράμματα όπως το ΕΕΑ & Norway Grant και το Erasmus+ KA2, ενώ το ακαδημαϊκό της προσωπικό (και συχνά και οι φοιτητές της ως υποστήριξη του προσωπικού με στόχο την απόκτηση εμπειριών) συμμετέχουν ενεργά στη συγγραφή και υποβολή ερευνητικών προτάσεων με σκοπό την παραγωγή νέας γνώσης.
Μέχρι στιγμής, έχουν αποφοιτήσει από τη ΣΜΙΚ 116 απόφοιτοι, 106 σε προγράμματα Μάστερ και 10 σε Διδακτορικά προγράμματα. Έχει παρατηρηθεί ότι απόφοιτοι της ΣΜΙΚ έχουν γίνει αποδεκτοί για περεταίρω σπουδές σε αξιόλογα ΑΕΙ στο εξωτερικό ή και σε άλλα προγράμματα της ΣΜΙΚ. Επιπρόσθετα, απόφοιτοι εργάζονται πλέον στη Φαρμακοβιομηχανία, στην Εκπαίδευση, σε Χημεία, σε Ερευνητικά Κέντρα, σε Νοσοκομεία τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό.
Παράλληλα με τα ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών που προσφέρονται μέσω της ΣΜΙΚ, το ΙΝΓΚ προχώρησε σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για προσφορά επαγγελματικής εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, καταχώρησε τις απαραίτητες αιτήσεις και ολοκλήρωσε επιτυχώς τις σχετικές αξιολογήσεις ή/και εκπαιδεύσεις από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού για την απόκτηση 3 διαπιστεύσεων σχετικά με τη δομή, το κέντρο και τους εγκεκριμένους εκπαιδευτές. Μέσω της παροχής εκπαίδευσης προς επαγγελματίες γιατρούς, εργαστηριακούς ή και άλλους επαγγελματίες που το αντικείμενο της εργασίας τους σχετίζεται με την εμπειρογνωμοσύνη του ΙΝΓΚ, το ινστιτούτο στοχεύει στην περαιτέρω διάχυση της γνώσης στην κοινωνία, όπως προκύπτει μέσα από τις πρωτοπόρες ακαδημαϊκές δραστηριότητες του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου και της Σχολής Μοριακής Ιατρικής Κύπρου.
Μαρίνος Βουκής
Προϊστάμενος Γραφείου Εκπαίδευσης
Σχολή Μοριακής Ιατρικής Κύπρου
Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου
0002.jpg)
