Neurophysiology Department

Η χρήση αντιεπιληπτικών φαρμάκων έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών. Ειδικότερα, παλαιότερα αντιεπιληπτικά φάρμακα έχουν ενοχοποιηθεί για αυξημένο κίνδυνο τερατογένεσης, χωρίς βέβαια να γνωρίζουμε εκτεταμένα  και τις επιπλοκές αντιεπιληπτικών φαρμάκων νεότερης γενιάς. Για πιο σωστές θεραπευτικές αποφάσεις σε αναπαραγωγικές ηλικίες αξίζει να αναπληρώσουμε αυτό το κενό συλλέγοντας στοιχεία από έναν αξιόλογο αριθμό εγκύων σε διεθνές επίπεδο, πάντα με σεβασμό στην ασφαλή χρήση αυτών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. 

Η απόφαση της θεραπευτικής αγωγής και δοσολογίας σε εγκύους παρουσιάζει πολλές προκλήσεις, καθώς από τη μια πλευρά οι παθοφυσιολογικές μεταβολές μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένα επίπεδα φαρμάκου στο αίμα με κίνδυνο επιληπτικού επεισοδίου και αποβολής, ενώ η υψηλή δοσολογία έχει ενοχοποιηθεί για αυξημένο κίνδυνο εμβρυικών ανωμαλιών. Δεδομένου ότι το πρώτο τρίμηνο είναι υψίστης σημασίας για την εμβρυική ανάπτυξη και έχοντας υπόψιν  ότι η μέτρηση επιπέδων αντιεπιληπτικών φαρμάκων πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης βοηθάει σημαντικά στην σωστή επιλογή δοσολογίας, οφείλουμε να ενημερώνουμε τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας σχετικά με την σημαντικότητα προγραμματισμού μιας εγκυμοσύνης.

Το EURAP (An International Registry of Antiepileptic Drugs and Pregnancy) είναι μια προοπτική μελέτη παρατήρησης για εγκυμονούσες υπό θεραπευτική αντιεπιληπτική αγωγή, χωρίς να εστιάζει αν αυτή δίνεται στα πλαίσια μιας διαγνωσμένης επιληψίας ή άλλης οργανικής διαταραχής.  Η μελέτη δεν παρεμβαίνει στο φαρμακευτικό πλάνο του θεράποντα ιατρού, αλλά παρέχει τη δυνατότητα συλλογής πληροφοριών χωρίς την διενέργεια κάποια ειδικής ή παρεμβατικής  ιατρικής διαδικασίας ή επιπρόσθετων ιατρικών επισκέψεων. 

Ιδρύθηκε το 1999 από μια κοινοπραξία ανεξάρτητων ερευνητικών ομάδων και μετά επεκτάθηκε σε διάφορα έθνη παγκοσμίως. Πρωτίστως η μελέτη αυτή στοχεύει  στη συλλογή στοιχείων σχετικά με τους κινδύνους μιας αντιεπιληπτικής θεραπείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στην ενημέρωση σχετικά με αυτά καθώς και στην ανταλλαγή στοιχείων σε διεθνή κλίμακα. 

Ιατροί από 47 χώρες σε Ευρώπη, Αυστραλία, Ασία, Λατινική Αμερική και Αφρική έχουν συμμετάσχει στη μελέτη και πάνω από 29.000 εγκυμοσύνες έχουν λάβει μέρος μέχρι στιγμής. 

Ο σκοπός της διεθνούς αυτής συνεργασίας είναι να εδραιώσει μια πιο ασφαλή θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Πρωταρχικός στόχος είναι να συγκρίνει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των αντιεπιληπτικών φαρμάκων με σεβασμό στο ρίσκο των εμβρυικών επιπλοκών και συγγενών δυσπλασιών. Στους δευτερογενείς στόχους συγκαταλέγονται οι δοσοεξαρτώμενες επιπλοκές καθώς και όποια κατηγοριοποιημένα πρότυπα εμβρυικών ανωμαλιών. 

Στηρίζοντας την διεθνή αυτή προσπάθεια το Κέντρο Επιληψίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για συμμετοχή στη συγκεκριμένη μελέτη και δεδομένου του ηλικιακού φάσματος των επιληπτικών ασθενών που παρακολουθούνται σε συστηματική βάση ευελπιστούμε σε ανάλογη συνεισφορά για την εξέλιξη των ασφαλών θεραπευτικών επιλογών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Ελένη Παπαγιάννη, MD
Νευρολόγος