Διάγνωση Μυοκαρδιοπάθειας με αλληλούχιση επόμενης γενιάς

Οι μυοκαρδιοπάθειες σχετίζονται με ασθένειες του καρδιακού μυός που δυσκολεύουν την καρδιά να αντλεί αίμα στο υπόλοιπο σώμα. Οι διαταραχές αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε κοιλιακή υπερτροφία ή διαστολή με αποτέλεσμα να προκληθούν δομικές και λειτουργικές ανωμαλίες. Η αιτία ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της μυοκαρδιοπάθειας και σε πολλές περιπτώσεις έχει γενετική αιτία.

Οι μυοκαρδιοπάθειες  ταξινομούνται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες, (σχήμα 1) ως εξής: 

Η Διατατική μυοκαρδιοπάθεια (dilated cardiomyopathy-DCM), αποτελεί τον πιο συχνό τύπο και χαρακτηρίζεται από λέπτυνση και διάταση των μυϊκών τοιχωμάτων, κυρίως της αριστερής κοιλίας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να συσταλούν και να εξωθήσουν αποτελεσματικά το αίμα από την καρδία. Αρκετά συχνά, αυτή η κατάσταση οδηγεί σε καρδιακή ανεπάρκεια. Καρδιακή ανεπάρκεια δεν σημαίνει ότι η καρδιά σταματά την άντληση ή να κτυπά, αλλά ότι η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει αρκετό αίμα για να καλυφθούν οι ανάγκες του σώματος. Η διατατική μυοκαρδιοπάθεια  μπορεί να είναι κληρονομική ή να οφείλεται σε στεφανιαία καρδιοπάθεια.

Η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια (hypertrophic cardiomyopathy-HCM), χαρακτηρίζεται από πάχυνση των μυϊκών τοιχωμάτων και αποτρέπει της ομαλή ροή του αίματος στην καρδία. Η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι κυρίως κληρονομική, υπάρχουν όμως και περιστατικά άγνωστης αιτιολογίας. Κύρια συμπτώματα μπορεί να είναι η κόπωση, δύσπνοια και οίδημα κυρίως στα πόδια . Επίσης μπορεί να οδηγήσει σε στηθάγχη, ή σε λιποθυμία. Οι επιπλοκές μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια, ασταθή καρδιακό παλμό και ξαφνικό καρδιακό θάνατο

Η περιοριστική μυοκαρδιοπάθεια (restrictive cardiomyopathy-RCM) είναι σπάνια και εμφανίζεται κυρίως στα παιδιά. Οφείλεται στην ακαμψία των μυών της καρδίας με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διαταθούν προκαλώντας μειωμένη ροή αίματος στην καρδιά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας (δύσπνοια, κόπωση και πρήξιμο), καθώς και προβλήματα καρδιακής αρρυθμίας. Κυρίως η αιτία που προκαλείται η πάθηση είναι άγνωστη, αν και μερικές φορές κληρονομείται.

Η Αρρυθμιογόνος δυσπλασία δεξιάς κοιλίας μυοκαρδιοπάθεια (arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy-ARVC) είναι μία πολύ σπάνια μορφή μυοκαρδιοπάθειας, αλλά είναι η κύρια αιτία αιφνίδιου θανάτου σε νεαρούς αθλητές. Οφείλεται στην αντικατάσταση  του μυοκαρδιακού ιστού της δεξιάς κοιλίας από ινολιπώδη ιστό (λίπος), προκαλώντας λέπτυνση και διάταση των τοιχωμάτων οδηγώντας σε καρδιακή αρρυθμία και συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας.

 

Σχήμα 1: Διάγραμμα Venn των κυριότερων παθογόνων γονίδιων που εμπλέκονται στις καρδιομυοπάθειες

Το Tμήμα Νευρογενετικής του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ), υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Κυπρούλας Χριστοδούλου, εμπλέκεται στη μελέτη και διάγνωση της καρδιομυοπάθειαs από το 2003. Εδώ και πέντε χρόνια προσφέρει γενετική διάγνωση των κληρονομικών μυοκαρδιοπαθειών με την τεχνολογίες αλληλούχισης επόμενης γενιάς (NGS) (https://www.cing.ac.cy/en/about-us/biomedical-sciences-/nd/nd-services/nd-cardiopanel) δίνοντας έτσι την δυνατότητα ταυτόχρονης διερεύνησης πέραν των 100 γονιδίων άμεσα η έμμεσα συνδεδεμένα με μυοκαρδιοπάθειες για ανίχνευση πιθανών μεταλλάξεων. H διαγνωστική αυτή υπηρεσία είναι στο τελικό στάδιο επικύρωσης της με βάση το πρότυπο ISO 15189. Στόχος της διαγνωστικής αυτής υπηρεσίας είναι  η έγκαιρη γενετική διάγνωση του κάθε ασθενή με σκοπό την πρόληψη και την εξατομικευμένη θεραπεία, όπου είναι εφικτή. 
 
 
REFERENCES:

  • Maron, B. J. (2008). "The 2006 American Heart Association classification of cardiomyopathies is the gold standard." Circ Heart Fail 1(1): 72-75; discussion 76.
  • McCartan, C., et al. (2012). "Cardiomyopathy classification: ongoing debate in the genomics era." Biochem Res Int 2012: 796926. 
  • Ceyhan-Birsoy O, Miatkowski MM, Hynes E, Funke BH, Mason-Suares H. NGS testing for cardiomyopathy: Utility of adding RASopathy-associated genes. Hum Mutat. 2018 Jul;39(7):954-958. doi: 10.1002/humu.23535. Epub 2018 May 16. PMID: 29696744; PMCID: PMC8191452.

 


Δρ Πασχάλης Νικολάου
Scientist/Assistant Professor
Τμήμα Νευρογενετικής
Ινστιτούτο Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου

14 Φεβρουαρίου 2023
Λευκωσία

 

Related Articles
winner