Clinical Sciences

Η Μονάδα Φυσιοθεραπείας υπάγεται από το 1996 στο Κλινικό Τμήμα του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ). Εξυπηρετούνται πάνω από 500  ασθενείς το χρόνο που πάσχουν από χρόνιες νευρολογικές, νευρομυϊκές και γενετικές παθήσεις. Οι ασθενείς παραπέμπονται στη μονάδα φυσιοθεραπείας είτε ως εξωτερικοί από τους Νευρολόγους του ΙΝΓΚ, είτε ως εσωτερικοί οι οποίοι νοσηλεύονται στο θάλαμο του ΙΝΓΚ. Η μονάδα έχει ως αρχή λειτουργίας της τις αξίες που διέπουν το ΙΝΓΚ, «ΑΡΙΣΤΕΙΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟΣ  –  ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ  –  ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ».

Ο ανακαινισμένος χώρος της Μονάδας Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ

Το φυσιοθεραπευτήριο στελεχώνεται από τέσσερεις φυσιοθεραπευτές με πολύχρονη εξειδίκευση στη διαχείριση και αντιμετώπιση ασθενών με χρόνιες νευρολογικές και νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Οι φυσιοθεραπευτές λειτουργούν ως μέλη της πολυθεματικής ομάδας έχοντας στόχο την παροχή όσο το δυνατόν υψηλότερης ποιότητας υπηρεσιών.

Η παροχή  φυσιοθεραπείας  ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 1986  υπό την καθοδήγηση της φυσιοθεραπεύτριας Κας. Αννίτας Όρμιστρον, η οποία με μια  μικρή ομάδα μελών του Συνδέσμου Μυοπαθών Κύπρου ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις φυσιοθεραπείας/υδροθεραπείας του Ιδρύματος Χρίστου Στέλιου Ιωάννου. Παράλληλα, πραγματοποιούνταν επισκέψεις κατ´οίκον από μέλος της επιτροπής του Συνδέσμου και της φυσιοθεραπεύτριας με σκοπό  την  αξιολόγηση των αναγκών των μελών του συνδέσμου. Το οικονομικό κόστος κάλυπτε τότε ο Σύνδεσμος Μυοπαθών Κύπρου. Είναι άξιο αναφοράς το έργο της  Κας. Αννίτας Όρμιστρον, η οποία ήταν η πρωτεργάτης και ως υπεύθυνη της Μονάδας Φυσιοθεραπείας από την ίδρυση του ΙΝΓΚ, συνέβαλε τα μέγιστα τόσο στην ανάπτυξη αλλά όσο και στην βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ. 

Καθοριστικός σταθμός στη λειτουργία της Μονάδας Φυσιοθεραπείας είναι όταν το 2020 πραγματοποιήθηκε γενική ανακαίνιση και αναβάθμιση του χώρου με την αγορά σύγχρονου και τελευταίας τεχνολογίας φυσιοθεραπευτικού εξοπλισμού. Σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι εντάχθηκε η εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality) ως εργαλείο θεραπευτικής παρέμβασης.

Θεραπευτική παρέμβαση με τη χρήση της εικονικής πραγματικότητας με εμβύθιση (immersive Virtual reality)  

Την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊου (COVID19) εφαρμόστηκε για πρώτη φορά  υπηρεσία διαδικτυακών θεραπειών με σκοπό την ομαλή συνέχιση των θεραπειών των ασθενών. Η υπηρεσία «TELESESSION» παρέχει σε συγκεκριμένο πληθυσμό ασθενών του ΙΝΓΚ τη δυνατότητα αποτελεσματικών και ασφαλών θεραπειών εξ` αποστάσεως. Επίσης, διασφαλίζει την ποιότητα και την αξιοπιστία του έργου των φυσιοθεραπευτών, έτσι ώστε να συμβάλουν στη μείωση τόσο του βραχυπρόθεσμου όσο και του μακροπρόθεσμου αντίκτυπου της πανδημίας στην ποιότητας ζωής των ασθενών.

Αξιοσημείωτο γεγονός είναι η διοργάνωση εργαστηριακού σεμιναρίου το 2020 με θέμα που αφορούσε την αναπνευστική φυσιοθεραπεία σε ασθενείς με χρόνιες νευρολογικές παθήσεις. Έγινε σε συνεργασία με τον Παγκύπριο Σύλλογο Φυσιοθεραπευτών με συμμετοχή επαγγελματιών από όλη την Κύπρο. Μέλος από το προσωπικό της μονάδας συμμετείχε ως εισηγητής και ένας μικρός αριθμός ασθενών του ΙΝΓΚ ως μοντέλα πρακτικής εξάσκησης.

Το 2020 πραγματοποιήθηκε πρακτικό σεμινάριο εκπαίδευσης επαγγελματιών φυσιοθεραπευτών, με θέμα «Αναπνευστική φυσιοθεραπεία σε ασθενείς με χρόνιες νευρολογικές παθήσεις»

Οι υπηρεσίες της μονάδας είναι βασισμένες πάνω σε εξειδικευμένα και εξατομικευμένα πρωτόκολλα θεραπευτικής παρέμβασης, προσαρμοσμένα πάντα στις κατά καιρούς ανάγκες και δυνατότητες  του ατόμου. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται συμπεριλαμβάνουν τεχνικές λειτουργικής αποκατάστασης για την βελτίωση της νευρομυϊκής συναρμογής, τη διατήρηση φυσιολογικών προτύπων κίνησης, την επανεκπαίδευση κινητικών προτύπων και τη διέγερση της μυϊκής δραστηριότητας, π.χ. Proprioceptive Neuromuscular Facilitation (P.N.F.), µέθοδος Bobath, redcords. Χρησιμοποιούνται επίσης τεχνικές κινητοποίησης αρθρώσεων (Manual Therapy) για την αποκατάσταση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων, εφαρμόζονται βασικές αρχές βελτίωσης της κινητικής απόδοσης, της ανάπτυξης καρδιοαναπνευστικών παραμέτρων καθώς και ειδικά προγράμματα θεραπευτικής άσκησης κινητικών και γνωστικών  λειτουργιών π.χ. core stability, clinical pilates, clinical yoga, ΤRX, immersive virtual reality.

Εξατομικευμένες ασκήσεις αποκατάστασης

Παράλληλα, στο χώρο του φυσιοθεραπευτηρίου πραγματοποιούνται οργανωμένες ομαδικές θεραπείες, σχεδιασμένες βάση διεθνών προτύπων. Οι ομαδικές θεραπείες έχουν στόχο τη βελτίωση της φυσικής, λειτουργικής και γνωστικής κατάστασης του ατόμου και την επιβράδυνση της εξέλιξης της κάθε νόσου ξεχωριστά. Ταυτόχρονα προσφέρουν στους ιδίους τους ασθενείς το αίσθημα ότι ανήκουν σε ένα κοινωνικό σύνολο με τα ίδια χαρακτηριστικά και τη δυνατότητα εκμάθησης προγραμμάτων άσκησης για το σπίτι. Με αυτό τον τρόπο αυξάνεται η συχνότητα των συνεδριών που παρέχεται στον κάθε ασθενή.  

Ομαδικές θεραπείες που είναι σχεδιασμένες βάση παθήσεων και ατομικών αναγκών

Η Μονάδα Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ αποτελεί ένα εκ των αναγνωρισμένων κέντρων από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες (ΤΚΕΑΑ) στο να αξιολογεί ασθενείς για λήψη οικονομικής βοήθειας για αγορά τροχοκαθισμάτων και τεχνικών μέσων. Μέρος των καθηκόντων των φυσιοθεραπευτών είναι να αξιολογούν τις ανάγκες των ασθενών με σκοπό τη διευκόλυνση των καθημερινών λειτουργικών δραστηριοτήτων και της φροντίδας τους, αλλά παράλληλα και την ασφαλή εκτέλεσή τους. Η αξιολόγηση γίνεται μετά από καθορισμό ραντεβού και βάσει των κατά καιρούς αναγκών του ατόμου. Στα πλαίσια της ολιστικής παρέμβασης και όταν κριθεί αναγκαίο πραγματοποιούνται κατ´ οίκον επισκέψεις για την όσο το δυνατόν καλύτερη και ποιοτική διαχείριση της κατάστασης των ασθενών.

Διαχρονικά, το προσωπικό της μονάδας συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα που πραγματοποιούνται σε συνεργασία με άλλα τμήματα του ΙΝΓΚ (π.χ. HELIOS, ANYLAN, IONIS) και με πανεπιστήμια της Κύπρου που αφορούν ερευνητικές εργασίες μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών (Haptic Interfaces στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Θεραπευτική Παρέμβαση μέσω της εικονικής πραγματικότητας σε ασθενείς με τη Νόσο του Πάρκινσον στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας). Συγχρόνως μέλη του προσωπικού στα πλαίσια της εκπόνησης των μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών τους διεξήγαγαν και διεξάγουν έρευνες που αφορούν την παροχή υπηρεσιών και την εφαρμογή μεθόδων αποκατάστασης σε άτομα με νόσο του Κινητικού Νευρώνα στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (2014-2015), την αξιολόγηση της αδρής κινητικότητας μετά από πέντε χρόνια σε επιζώντες Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου (ΑΕΕ) στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Λέουβεν (Βέλγιο) (2014-2016), τη χρήση διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης (TMS) σε επιζώντα ΑΕΕ στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) (2016-2018) και την εφαρμογή μεθόδων αποκατάστασης κινητικών και γνωστικών ελλειμάτων σε ενήλικες με Πολλαπλή Σκλήρυνση στο TEΠAK (2020-2024). Η συνεργασία της μονάδας με πανεπιστήμια τόσο της Κύπρου όσο και του εξωτερικού (Ελλάδος, Ολλανδίας, Μεγάλης Βρετανίας), επεκτείνεται και στον τομέα της εκπαίδευσης των φοιτητών φυσιοθεραπείας στα πλαίσια της πρακτικής τους άσκησης.

Τα μελλοντικά πλάνα της Μονάδας Φυσιοθεραπείας είναι η επέκταση των εγκαταστάσεων, η δημιουργία του τμήματος υδροθεραπείας και η περαιτέρω ενίσχυση με σύγχρονο και καινοτόμο εξοπλισμό. Παράλληλα, στόχος είναι η Μονάδα Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ να καταστεί πρότυπο κέντρο εκπαίδευσης και διαχείρισης νευρολογικών παθήσεων, μέσω της διοργάνωσης επιστημονικών συνεδρίων, πρακτικών σεμιναρίων και με τη συμμετοχή του προσωπικού σε διάφορες ερευνητικές μελέτες.

Το προσωπικό της Μονάδας Φυσιοθεραπείας απαρτίζεται από τους:

• Δημήτρη Σωκράτους PhD(can), Ανώτερο Φυσιοθεραπευτή
• Ειρήνη Ζαννέττου MΗΑ / NDT Bobath, Φυσιοθεραπεύτρια
• Μαρία Χαραλάμπους NDT Bobath, Φυσιοθεραπεύτρια
• Αναστασία Κρόκου MSc, Φυσιοθεραπεύτρια

Νέος υπεύθυνος της Μονάδας Φυσιοθεραπείας 

Από την 1η Ιανουαρίου 2020 ο κ. Δημήτρης Σωκράτους είναι ο νέος υπεύθυνος της Μονάδας Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ. Είναι κάτοχος πτυχίου Φυσιοθεραπείας με υποτροφία από το Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας και μεταπτυχιακού στις «Γνωστικές επιστήμες και επιστήμες του εγκεφάλου» του Τμήματος Επιστημών Αποκατάστασης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ). Επίσης, είναι υποψήφιος διδάκτορας, με υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου, στο πεδίο της Νευροαποκατάστασης στο Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης του ΤΕΠΑΚ. Επιπρόσθετα είναι πτυχιούχος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού από το  Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Από το 2012 μέχρι το 2019 εργάστηκε ως επαγγελματίας φυσιοθεραπευτής και υπεύθυνος του τμήματος υδροθεραπείας στο κέντρο αποκατάστασης «Μέλαθρον Αγωνιστών της ΕΟΚΑ». Κατά τη διάρκεια της απασχόλησης του στο τμήμα αποκατάστασης του Μελάθρου Αγωνιστών της ΕΟΚΑ, εργάστηκε συστηματικά με εσωτερικούς και εξωτερικούς ασθενείς του κέντρου σε ότι αφορά την κλινική αξιολόγηση και την παρέμβαση σε ενήλικες με επίκτητες νευροπαθολογίες και μυοσκελετικούς τραυματισμούς. Τώρα, ως επικεφαλής της Μονάδας Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ, έχει τον γενικό συντονισμό στις αξιολογήσεις και στα προγράμματα αποθεραπείας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς ασθενείς με χρόνια νευροεκφυλιστικά νοσήματα και συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα του ΙΝΓΚ και των πανεπιστημίων όπου συνεργάζονται με τη μονάδα. Επίσης, έχει την επίβλεψη του πρακτικού μέρους προπτυχιακών και μεταπτυχιακών διπλωματικών εργασιών των φοιτητών φυσιοθεραπείας που πραγματοποιούν την πρακτική τους άσκηση στο χώρο του ΙΝΓΚ.  

Ο κ. Σωκράτους είναι εγγεγραμμένο μέλος του Παγκύπριου Συλλόγου Φυσιοθεραπευτών και μέλος του Παγκύπριου Συνδέσμου Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού. Είναι πιστοποιημένος υδροθεραπευτής από την International Aquatic Therapy Faculty (IATF), κατέχει τον τίτλο του ειδικού επιστήμονα στο Microsoft Computer Games and Emerging Technologies Research Lab (GET Lab) του ΤΕΠΑΚ που ασχολείται ερευνητικά με τη χρήση της εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality) ως θεραπευτικό εργαλείο στη νευροαποκατάσταση και στη γνωστική ψυχολογία. Επίσης, ανήκει στο ειδικό διδακτικό προσωπικό του πανεπιστήμιου Frederick στο μάθημα της «Αθλητικής Φυσιοθεραπείας». Επιπλέον, αποτελεί μέλος της επιτροπής αξιολόγησης τροχοκαθισμάτων και τεχνικών μέσων του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρία (TKEAA) και μέλος της επιστημονικής ομάδας του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) για την δημιουργία θεραπευτικών πρωτοκόλλων και αξιολογήσεων σε ενήλικες με χρόνια νευρολογικά νοσήματα. Από το 2016 έως το 2018 διετέλεσε αντιπρόεδρος του Cyprus Stroke Association και από το 2019 μέχρι και σήμερα είναι μέλος του Society for Neurosports. Τα τελευταία χρόνια  συμμετείχε  σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα και σε συνέδρια ως εισηγητής, τα οποία συνδέονται με τη νευροαποκατάσταση.

Η ερευνητική του δραστηριότητα εστιάζεται στο πεδίο της αποκατάστασης  κινητικών και γνωστικών διαταραχών σε ενήλικες με νευρολογικές παθήσεις, εφαρμόζοντας καινοτόμες μεθόδους αποθεραπείας και αξιολόγησης, όπως είναι η χρήση της Διακρανιακής Μαγνητικής Διέγερσης (TMS) και της εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality).