ΒΡΑΒΕΙΟ «ΠΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ», Στην Μαρίνα Σταύρου το βραβείο

Το βραβείο Νέος Επιστήμονας «Πάνος Ιωάννου» (Panos Ioannou Junior Scientist Award) για το 2022 απονεμήθηκε φέτος στην Δρα Μαρίνα Σταύρου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Τμήματος Νευροεπιστημών του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ) μέσα από την καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση που διοργανώνει το Ινστιτούτο στην μνήμη του Πάνου Ιωάννου. Το βραβείο δίδεται, έπειτα από επιστημονική αξιολόγηση, σε έναν νέο επιστήμονα του Ινστιτούτου, όπου με την έρευνά του συμβάλλει σημαντικά στην επιστήμη, στους τομείς που δραστηριοποιείται το Ινστιτούτο. Το βραβείο παρέδωσε ο Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής & Ιατρικός Διευθυντής του ΙΝΓΚ, Καθ. Λεωνίδας Φυλακτού. Με την παραλαβή του βραβείου, η Μαρίνα έδωσε διάλεξη για την έρευνα για την οποία βραβεύθηκε.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου, όπου την παρακολούθησε προσωπικό και φοιτητές του Ινστιτούτου, καθώς και η μητέρα και αδερφές της Μαρίνας και πλήθος συγγενών και φίλων της. Όπως κάθε χρόνο, είχαμε την ιδιαίτερη τιμή να έχουμε κοντά μας την αδερφή και τον αδερφότεκνο του Πάνου. 

Αξίζει να σημειώσουμε ότι από το 2006, χρονιά που θεσπίστηκε το βραβείο, μέχρι σήμερα, έχουν βραβευθεί 16 νέοι επιστήμονες, γεγονός που αποδεικνύει το πάθος της νέας γενιάς να προσφέρει μέσα από την έρευνα.

Η έρευνα για την οποία βραβεύτηκε η Μαρίνα

Ο κ. Φυλακτού στην ομιλία του αναφέρθηκε στο ερευνητικό έργο της Μαρίνας, αναφέροντας ότι «στοχεύει στην εξέλιξη καινοτόμων και κλινικά εφαρμόσιμων γονιδιακών θεραπειών για σπάνιες νευροπάθειες. Η Μαρίνα, υπό την καθοδήγηση του καθ. Κλεόπα Κλεόπα, Διευθυντή του Τμήματος Νευροεπιστημών, ασχολείται με την θεραπεία της νευροπάθειας Charcot-Marie-Tooth (CMT) τύπου 1Α. Αυτή η πάθηση προκύπτει λόγω του διπλασιασμού της πρωτεΐνης PMP22 η οποία εκφράζετε στο περιφερικό νευρικό σύστημα. Αυτός ο διπλασιασμός επηρεάζει αρνητικά τη δομή της μυελίνης που περιβάλλει τις νευρικές ίνες και προκαλεί τον φαινότυπο της νευροπάθειας CMT1A. Η Μαρίνα ασχολείται με τη δημιουργία και τη χρήση ενός τεχνητού microRNA το οποίο προλαμβάνει την παραγωγή της περίσσιας πρωτεΐνης PMP22 και βελτιώνει την νευροπάθεια που παρατηρείται στους ασθενείς με CMT1A. 

Τα πνευματικά δικαιώματα αυτού του έργου κατοχυρώθηκαν με διεθνή πατέντα, στην οποία η Μαρίνα είναι μια από τους εφευρέτες, και τα αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό του Journal of Clinical Investigation αλλά και στο εξώφυλλό του με συντελεστή απήχησης 19.48, πολύ υψηλός δείκτης» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Φυλακτού. «Γι’ αυτό της το έργο, η Μαρίνα έχει βραβευθεί από την διεθνή εταιρία Peripheral Nerve Society και έχει λάβει ταξιδιωτική επιχορήγηση από τον διεθνή Οργανισμό IBRO. Ο διεθνής οργανισμός CMT Association έχει κατατάξει την Μαρίνα ανάμεσα στους καλύτερους 40 επιστήμονες κάτω των 40 ετών που ασχολούνται με τις CMT νευροπάθειες. Επίσης, συμμετείχε ως προσκεκλημένη ομιλήτρια σε διεθνή συνέδρια και έχει συμβάλει ως επιστημονικός κριτής σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά» σημείωσε κλείνοντας.

Τέλος, να αναφέρουμε ότι η έρευνα αυτή έχει πρόσφατα λάβει χρηματοδότηση από μια Αμερικάνικη Βιοτεχνολογική εταιρία, ενώ παράλληλα, το θεραπευτικό προϊόν που προκύπτει από την έρευνα, αξιολογείται από τον Διεθνή Οργανισμό Ελέγχου Φαρμάκων, ο οποίος το έχει ήδη χαρακτηρίσει ως “Orphan Drug designation” και “Rare pediatric disease designation”, χαρακτηρισμοί οι οποίοι θέτουν το θεραπευτικό προϊόν σε προνομιακή θέση κατά τη διαδικασία αξιολόγησης του από τον Οργανισμό.

Ποιος ήταν ο Πάνος Ιωάννου

Ο Πάνος καταγόταν από το χωριό Καλογραία της επαρχίας Κερύνειας,. Πήγε για σπουδές στο Λονδίνο, επιστρέφοντας πίσω στην πατρίδα του την δεκαετία του 1980, όταν η επιστήμη στη χώρα μας ήταν στα πολύ αρχικά στάδια ακόμα. Ο Πάνος, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου, όπως και για την μετέπειτα εξέλιξή του. Δραστηριοποιήθηκε στον τομέα της θαλασσαιμίας και είχε διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στο πρόγραμμα πρόληψης της θαλασσαιμίας, με την εισαγωγή νέων τεχνικών. Το ‘90, όταν ιδρύθηκε το Ινστιτούτο, ο Πάνος, ως Ανώτερος Επιστήμονας, δημιούργησε το πρώτο εργαστήριο μοριακής γενετικής με έμφαση στην ανάπτυξη υπηρεσιών μοριακής διάγνωσης για τη θαλασσαιμία και στην ανάπτυξη έρευνας για τη θαλασσαιμία. Το ‘97, έφυγε για την Αυστραλία όπου και εργάστηκε στο Murdoch Research Institute στη Μελβούρνη. Εκεί συνέχισε το έργο του με την ίδρυση ερευνητικής ομάδας για την ανάπτυξη θεραπειών για τη θαλασσαιμία καθώς και για άλλες ασθένειες.

Ο Πάνος έφυγε στα 54 μόλις χρόνια, τον Απρίλιο του 2005, από την επάρατη νόσο. «Η απώλειά του ήταν πληγή για όλους μας», ανέφερε στην ομιλία του ο κ. Λεωνίδας Φυλακτού «γιατί είχε πολλά ακόμη να δώσει. Όλοι όσοι έζησαν τον Πάνο, θυμούνται το έντονο πάθος και την αφοσίωση που είχε προς την επιστήμη και την έρευνα... ήταν ένας άνθρωπος με όραμα, επιμονή, πάθος και αφοσίωση για την επιστήμη. …..Η μεγάλη του αγάπη όμως ήταν η θάλασσα...εκεί ηρεμούσε, εκεί γαλήνευε η ψυχή του…. εκεί μπορούσε να σκεφτεί…» σημείωσε τέλος ο κ. Φυλακτού. Χαρακτηριστική είναι και η φωτογραφία του που κοσμεί κάθε χρόνο τη λιτή μας εκδήλωση.