Health & Safety and Quality Office
ΥΓΕΙΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ, Έλεγχος και πρόληψη λοιμώξεων στο ΙΝΓΚ
ΑΡΘΡΟ
Μαρία Θεοχαρίδου
Λειτουργός Ασφάλειας, Υγείας & Ποιότητας
BSc, MSc, NEBOSH, ΕΞΥΠΠ
Η εμφάνιση των απειλητικών για τη ζωή λοιμώξεων ή επανεμφανιζόμενων μολυσματικών ασθενειών όπως η φυματίωση ή ο ιός Έμπολα, τόνισαν την ανάγκη για δημιουργία πιο αποτελεσματικών σχεδίων ελέγχου των λοιμώξεων και στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου. Μέσα στο σχέδιο ελέγχου που συντάχθηκε σχετικά με τις λοιμώξεις, συγκεντρώνονται διάφορες πρακτικές, οι οποίες, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, μπορούν να περιορίσουν την εξάπλωση της μόλυνσης.
Στον κλινικό τομέα, καθώς επίσης και στα εργαστήρια, αρκεί ένα κενό στις πρακτικές ελέγχου των λοιμώξεων για να μεταδοθεί κάποια μόλυνση από τους ασθενείς ή τα δείγματα τους στο νοσηλευτικό ή εργαστηριακό προσωπικό, στο υπόλοιπο προσωπικό, άλλους ασθενείς και τους συνοδούς τους.
Συνεπώς, είναι σημαντικό για όλο το προσωπικό του Ινστιτούτου να συμμορφώνονται αυστηρά με τις οποιεσδήποτε οδηγίες για έλεγχο πιθανών λοιμώξεων, καθώς επίσης και η διοίκηση να διασφαλίζει την επαρκή εφαρμογή του σχεδίου ελέγχου μολυσματικών ασθενειών και άλλων λοιμώξεων στο χώρο του Ινστιτούτου.
Ο στόχος τέτοιων σχεδίων πρόληψης και προστασίας είναι η παροχή στη διοίκηση και το προσωπικό του Ινστιτούτου, των απαραίτητων εργαλείων για την αποτελεσματική εφαρμογή του σχεδίου ελέγχου, έτσι ώστε να προστατεύσουν τόσο τον εαυτό τους όσο και τα τρίτα άτομα από πιθανή μετάδοση των μολύνσεων.
Μέσα στο Σχέδιο για τον Έλεγχο και την Πρόληψη Μολυσματικών Ασθενειών, υπάρχουν, μεταξύ άλλων, οδηγίες και πληροφορίες για:
- Τις εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και διαδικασίες που χρειάζονται για την εφαρμογή των υφιστάμενων και επιπρόσθετων (ανάλογα με τον τρόπο μετάδοσης) προστατευτικών μέτρων για τον έλεγχο των μολύνσεων.
- Τον καθαρισμό, αποστείρωση και επαναφορά επαναχρησιμοποιήσιμου εξοπλισμού.
- Τη διαχείριση αποβλήτων.
- Την προστασία του νοσηλευτικού προσωπικού, του εργαστηριακού προσωπικού, καθώς επίσης και του υπόλοιπου προσωπικού από μεταδοτικές ασθένειες.
- Τις πρακτικές ελέγχου μολύνσεων σε εξειδικευμένες περιπτώσεις.
Πολιτική Ασφάλειας και ΥγείαςΣτο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, υπάρχει Δήλωση Πολιτικής Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία, μέσα από την οποία η Διοίκηση δεσμεύεται για την προστασία του προσωπικού, των ασθενών και των επισκεπτών από επαγγελματικές ασθένειες και ατυχήματα.
Κανένα άτομο από το προσωπικό δε μπορεί να αναγκαστεί να διενεργήσει οποιαδήποτε δραστηριότητα η οποία μπορεί να θεωρηθεί επισφαλής ή παράλογα επικίνδυνη.
Μια τέτοια πολιτική περιλαμβάνει και τον έλεγχο των μολυσματικών ασθενειών στο Ινστιτούτο, τα συμπτώματα τους, την πρόληψη τους, καθώς επίσης, και με τις ομάδες εργαζομένων που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο. Επιπλέον, καλύπτει και τις νομικές υποχρεώσεις του εργοδότη καθώς επίσης και τις σχετικές δράσεις από πλευράς προσωπικού που μπορούν να γίνουν.
Για να μπορέσει να εφαρμοστεί και να λειτουργήσει ορθά η πολιτική αυτή, είναι πολύ σημαντική η συνεργασία του προσωπικού. Ανάμεσα σε άλλα, η Διοίκηση παρέχει στο προσωπικό την κατάλληλη εκπαίδευση, πληροφόρηση και έλεγχο για πιθανές μολυσματικές ασθένειες.
Το σχέδιο ελέγχου και πρόληψης μεταδοτικών ασθενειών στο Ινστιτούτο, παρέχει τις κατευθυντήριες γραμμές για τις ενέργειες που πρέπει να λαμβάνονται όταν βρεθεί ένας ασθενής ή επισκέπτης ή μέλος του προσωπικού να πάσχει από κάποια μεταδοτική ασθένεια, τις διαδικασίες απομόνωσης των ασθενών, τον τρόπο χρήσης των μέσων ατομικής προστασίας και άλλες προφυλάξεις.
Μέσα στο πλαίσιο αυτού του Σχεδίου, ο έλεγχος έκθεσης εφαρμόζεται μέσω:
- του εντοπισμού και της αναφοράς των πιθανών πηγών της μόλυνσης.
- της αναφοράς του συμβάντος και της αξιολόγησης του βαθμού μόλυνσης.
- του προληπτικού ελέγχου.
- της εκπαίδευσης.
Αυτή η πολιτική καθορίζει τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες των προσώπων που ορίζονται για την εφαρμογή και τη διαχείριση αυτού του προγράμματος ελέγχου της έκθεσης. Κάτι τέτοιο θα βοηθήσει στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων που μπορεί να έρθουν σε επαφή με μολυσμένα άτομα.
Προληπτικά μέτρα για τον έλεγχο των μολύνσεωνΟι "τυπικές προφυλάξεις" απαιτούν ότι το νοσηλευτικό και εργαστηριακό προσωπικό στο Ινστιτούτο, υποθέτει ότι το αίμα και τα σωματικά υγρά όλων των ασθενών/πελατών αποτελούν πιθανές πηγές μόλυνσης, ανεξάρτητα από τη διάγνωση, ή να θεωρούνται μολυσματικά. Επιπλέον προφυλάξεις απαιτούνται για ασθένειες που μεταδίδονται από τον αέρα, τα σταγονίδια και επαφή. Αυτά ονομάζονται "πρόσθετες (βάσει της μετάδοσης) προφυλάξεις".
Παρόλο που πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση των ασθενών/πελατών που είναι γνωστό ότι έχουν μια ενεργό λοίμωξη, εντούτοις δεν πρέπει να λησμονείται ότι μια μόλυνση δεν μπορεί πάντα να ανιχνευθεί. Για το λόγο αυτό πλήρης ασφάλεια μπορεί να επιτευχθεί με την τήρηση όλων των προφυλάξεων ανεξαρτήτως επιπέδου.
Εμβολιασμός προσωπικού
Σύμφωνα με τους “Περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Βιολογικοί Παράγοντες) Κανονισμού του 2001” (Κ.Δ.Π. 144/2001), ανάμεσα σε άλλα μέτρα, για επιπλέον προστασία του προσωπικού στο Ινστιτούτο παρέχεται και ο κατάλληλος εμβολιασμός (ως προληπτική δράση).
Το προσωπικό στον κλινικό τομέα και τα εργαστήρια, μπορεί να μεταδώσει μολύνσεις, είτε στους ασθενείς, είτε στους υπόλοιπους υπαλλήλους. Για αυτό το λόγο, όπου αυτό είναι εφικτό, καθορίζεται ένα πρόγραμμα επιτήρησης της υγείας του κάθε εργαζόμενου, για την πρόληψη και κατάλληλη διαχείριση των λοιμώξεων ή/και μεταδοτικών/ μολυσματικών ασθενειών ανάμεσα στο προσωπικό.
Το προσωπικό, όπου κριθεί απαραίτητο, παρέχει πληροφορίες συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού ανοσοποίησης και προηγούμενων εκθέσεων σε μεταδοτικές ασθένειες (π.χ. φυματίωση) και της ανοσολογικής τους κατάστασης, στο Γραφείο Ασφάλειας, Υγείας και Ποιότητας,.
Σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Εμβολιασμού, το Ινστιτούτο παρέχει στο προσωπικό του δωρεάν τα εμβόλια της ηπατίτιδας Β, γρίπης, κοκκύτη, διφθερίτιδας και τετάνου (DTP).
Επιτήρηση της υγείας των εργαζομένων
Υφιστάμενο προσωπικό
Ειδικά για το προσωπικό που βρίσκεται στον κλινικό τομέα, σε περίπτωση που νοσήσουν από μεταδοτικό νόσημα, δεν επιστρέφουν στα καθήκοντα τους μέχρι η κατάσταση της υγείας τους να το επιτρέπει. Αυτό γίνεται για την προστασία των ασθενών που νοσηλεύονται στο θάλαμο καθώς επίσης και για το υπόλοιπο προσωπικό του Ινστιτούτου.
Έγκυες εργαζόμενες
Μια ειδική εκτίμηση κινδύνων διενεργείται για τις εγκύους ή γαλουχούσες εργαζόμενες ή εκείνες οι οποίες έχουν γεννήσει μέσα στους προηγούμενους έξι μήνες. Ανάλογα με τη θέση εργασίας τους, πρέπει να τους παρέχονται όλα τα κατάλληλα προστατευτικά ή προληπτικά μέτρα και όπου είναι δυνατό να διαμορφώνονται κατάλληλα οι συνθήκες εργασίας τους.
Προσωπικό που παρουσιάζει συμπτώματαΤο προσωπικό που παρουσιάζει συμπτώματα μολυσματικών ασθενειών, πρέπει να ενημερώνει τον υπεύθυνο του αμέσως. Το άτομο αυτό πρέπει να επισκεφθεί ιατρό για περαιτέρω εξετάσεις και αν βρεθεί θετικό, τότε ακολουθεί κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
Προσωπικό που έχει εκτεθεί σε μολυσματικές ασθένειες
Το εκτεθειμένο προσωπικό υποβάλλεται σε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις αμέσως. Αν τα αποτελέσματα των εξετάσεων είναι αρνητικά, το εκτεθειμένο προσωπικό πρέπει να υποβάλλεται σε επιπλέον εξετάσεις παρακολούθησης μέσα σε 12 εβδομάδες για να δοθεί επαρκής χρόνος για την παραγωγή αντισωμάτων.
Εκπαίδευση
Η διοίκηση στο Ινστιτούτο προσπαθεί να εξασφαλίζει την κατάλληλη εκπαίδευση για όλο το προσωπικό. Επιπλέον, υπάρχει προσπάθεια να ακολουθεί και επαναληπτική εκπαίδευση. Η εκπαίδευση περιλαμβάνει ανάμεσα σε άλλα:
- τους επικίνδυνους παράγοντες στον εργασιακό χώρο
- τους τρόπους μετάδοσης των μολυσματικών νόσων
- τα συμπτώματα και τις συνέπειες των κυριότερων μολυσματικών ασθενειών
- την πολιτική σχετικά με τον Έλεγχο και Πρόληψη των Λοιμώξεων και μολυσματικών ασθενειών στο Ινστιτούτο
- απαραίτητες εξετάσεις και προληπτική θεραπεία
- χρήση κατάλληλου προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού
Η Διοίκηση του Ινστιτούτου αντιλαμβάνεται τη σημαντικότητα ενός προγράμματος ελέγχου μεταδοτικών ασθενειών. Σε όλο το προσωπικό γίνονται προσπάθειες παροχής επαρκούς γνώσης, για να μπορεί να κατέχει τα απαραίτητα προσόντα και συμπεριφορές για καλύτερη εφαρμογή πρακτικών για τον έλεγχο των λοιμώξεων.
Πηγές:
- London Hazards Centre Factsheet | Infectious diseases, June 2005, www.lhc.org.uk
- SEARO Regional Publication No. 41 WPRO Regional Publication, World Health Organization (www.who.int)
- Department of Health. The Health Act and Social Care 2008: Code of Practice for health and adult social care on the prevention and control of infections and related guidance. (2010). Available at: https://www.gov.uk/government/publications/the-health-and-social-care-act-2008-code-of-practice-on-the-prevention-and-control-of-infections-and-related-guidance
- World Health Organization. Prevention of hospital acquired infections-A practical guide. 2nd ed. Geneva: WHO, 2002. Document no. WHO/CDS/ EPH/2002.12. Electronic access: http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/WHO_CDS_CSR_EPH_2002.12.pdf
- Φωτογραφίες: https://www.mdc.edu/medicaltechnology/, http://www.clpmag.com/2014/12/right-sizing-laboratory-automation/
0002.jpg)
