Neuroimmunology Department

Η συνομιλία μεταξύ της πήξης και της φλεγμονής αποτελεί ένα βασικό μηχανισμό στην παθογένεση αγγειακών διαταραχών αλλά και αυτοάνοσων παθήσεων.

Ειδικότερα, κατά την μελέτη της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ΠΣ), η οποία χαρακτηρίζεται ως μία φλεγμονώδης, αυτοάνοση και απομυελινωτική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), αναδείχθηκε η συμβολή των παραγόντων πήξης ως διαμεσολαβητών σε ανοσοτροποποιητικές και προ-φλεγμονώδεις αποκρίσεις του ΚΝΣ οδηγώντας εν τέλει στον νευροεκφυλισμό. Παράλληλα, καταγράφηκε και ο υψηλός κίνδυνος ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, στεφανιαίας νόσου και φλεβικής θρομβοεμβολής στους ασθενείς με ΠΣ, ιδιαίτερα κατά το πρώιμο στάδιο της νόσου. 

Ερευνητική ομάδα του Τμήματος  Νευροανοσολογίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου αποτελούμενη από τους Καθηγητή Μάριο Παντζαρή, Δρ. Αναστασία Λαμπριανίδη, και Δρ. Μαρία Σ. Χατζηαγαπίου, σε συνεργασία με το Καραϊσκάκειο Ίδρυμα και το τμήμα Μοριακής Ιολογίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου, πραγματοποίησαν μία προκαταρτική μελέτη αξιολόγησης της παρουσίας 11 θρομβοφιλικών αλληλομόρφων σε 48 ασθενείς με ΠΣ και 25 συμμετέχοντες από το γενικό πληθυσμό, οι οποίοι δεν νοσούσαν με ΠΣ. 

Για τη διερεύνηση των γενετικών πολυμορφισμών FV Leiden, FV HR2, prothrombin G20210A, FXIII V34L, beta-fibrinogen -455 G>A, plasminogen activator inhibitor-1 (PAI-1) 4G/5G, human platelet antigen-1 (HPA-1) a/b, methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) C677T, MTHFR A1298C, angiotensin-converting enzyme (ACE) I/D, και ApoB R3500Q εφαρμόστηκε η πολυπλεκτική αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (multiplex PCR) και ακολούθως ο επιλεκτικός υβριδισμός για ανίχνευση της μεταλλαγμένης αλληλουχίας. 

Συνολικά, η ομόζυγη PAI-1 5G/5G μετάλλαξη παρουσιάστηκε ως πιθανός παράγοντας κινδύνου για την ΠΣ, ενώ αντίθετα, η παρουσία της μετάλλαξης FXIII V34L, η οποία χαρακτηρίζεται ως προστατευτικός μηχανισμός εναντίον του σχηματισμού θρόμβων, συσχετίστηκε με τον υγιή πληθυσμό. Παράλληλα, διαφάνηκε ότι οι ασθενείς που έφεραν το HPA-1b αλληλόμορφο είχαν αυξημένη πιθανότητα για υψηλό δείκτη αναπηρίας (expanded disability status scale, EDSS) καθώς και υψηλό βαθμό βαρύτητας της νόσου (multiple sclerosis severity score, MSSS), ενώ η παρουσία των πολυμορφισμών FV Leiden, FV HR2 είχε μειωμένη πιθανότητα σύνδεσης με το βαθμό αναπηρίας και βαρύτητας. Από την αξιολόγηση των λοιπών πολυμορφισμών δεν εντοπίστηκαν στατιστικές διαφορές μεταξύ ασθενών και υγιών ατόμων. 

Συμπερασματικά, η ανίχνευση των πιο πάνω γονοτύπων και η σύνδεσή τους με τη νόσο μπορεί να συμβάλει στον καλύτερο εντοπισμό βιοδεικτών θρομβοφιλικής προδιάθεσης. Ως εκ τούτου, τα ευρήματά μας αναδεικνύουν την ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση της συνομιλίας πήξης-φλεγμονής στη μελέτη της ΠΣ μέσα από την αξιολόγηση και την ταυτοποίηση νέων γενετικών δεικτών, οι οποίοι πιθανόν να εμπλέκονται στους υποκείμενους παθολογικούς μηχανισμούς της ΠΣ.       

Η έρευνα υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση του προγράμματος TELETHON και τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Biomedicines.           

Αναστασία Λαμπριανίδη
Associate Scientist
Τμήμα  Νευροανοσολογίας