Cancer Genetics, Therapeutics & Ultrastructural Pathology Department

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ - Μεγάλη έρευνα για τον καρκίνο του μαστού

Στις 27 Ιουνίου προγραμματίζεται να ανακοινωθούν επισήμως τα αποτελέσματα της μελέτης ΜΑΣΤΟΣ, της μεγαλύτερης έρευνας που έγινε ποτέ στην Κύπρο για τον καρκίνο του μαστού. Μέσω της μελέτης αυτής το ΙΝΓΚ διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διερεύνηση των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που επηρεάζουν την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού στον Κυπριακό πληθυσμό. Η Κύπρος, και πιο συγκεκριμένα η προαναφερόμενη μελέτη, έγινε πρόσφατα μέλος της κοινοπραξίας BCAC που στοχεύει στην εμβάθυνση της γνώσης μας στον τομέα της γενετικής του καρκίνου του μαστού τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στην Κύπρο, υπολογίζεται ότι περισσότερες από 550 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού ετησίως.

Υπενθυμίζεται ότι το Ινστιτούτο Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ) συνδιοργάνωσε, για πρώτη φορά στην Κύπρο, τρεις συναντήσεις των μεγαλύτερων παγκόσμιων κοινοπραξιών με επίκεντρο την έρευνα για τον καρκίνο του μαστού. Στις συναντήσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στη Λεμεσό μεταξύ 9 και 17 Ιανουαρίου 2017, παρευρέθηκαν περισσότεροι από 180 ερευνητές από 30 χώρες από κάποια από τα πιο γνωστά πανεπιστήμια στον κόσμο. Οι  ερευνητές αυτοί αποτελούν μέλη του του “Breast Cancer Association Consortium (BCAC)”, του “Consortium of Investigators of Modifiers of BRCA1/2 (CIMBA)” και του “Evidence-based Network for the Interpretation of Germline Mutant Alleles (ENIGMA)”. Το “Breast Cancer Association Consortium” είναι η μεγαλύτερη ερευνητική κοινοπραξία στον κόσμο η οποία ασχολείται αποκλειστικά με την έρευνα για γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Το “Consortium of Investigators of Modifiers of BRCA1/2” είναι επίσης μια ερευνητική κοινοπραξία που έχει ως επίκεντρο τη μελέτη φορέων μεταλλάξεων στα γονίδια BRCA1/2. To BCAC και το CIMBA αποτελούν συνεργασία 100 κορυφαίων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και οργανισμών και περιλαμβάνουν καταξιωμένους επιστήμονες στον τομέα της γενετικής του καρκίνου.

Οι ερευνητικές αυτές κοινοπραξίες έχουν δημοσιεύσει τα τελευταία χρόνια μεγάλο αριθμό επιστημονικών άρθρων σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και μέσα από την έρευνά τους έχουν ανακαλύψει περισσότερες από 150 γονιδιακές περιοχές οι οποίες επηρεάζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.

Tην οργανωτική επιτροπή αποτελούσαν:

Κυριακή Μιχαηλίδου, PhD, Κυριάκος Κυριάκου, PhD, Ανδρεας Χατζησάββας, PhD και Μαρία Λοϊζίδου, PhD

Χορηγοί:
Τράπεζα Κύπρου (κύριος χορηγός)
Scientronics / illumina
Kυπριακός Οργανισμός Τουρισμού
Fluidigm 
 
 
____
 
 

Αλληλεπιδράσεις Μεσογειακής διατροφής και των γονιδίων στις Κύπριες γυναίκες

 

Διάφορες έρευνες τεκμηριώνουν συνεχώς ότι η Μεσογειακή διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρών και συχνών ασθενειών. Το Τμήμα Ηλεκτρονικού Μικροσκοπίου/Μοριακής Παθολογίας έχει ήδη δημοσιεύσει σημαντικά ευρήματα που έδειξαν ότι, οι Κύπριες γυναίκες οι οποίες ακολουθούσαν ένα μοτίβο διατροφής πλούσιο στα συστατικά της Μεσογειακής διατροφής (φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ψάρι), είχαν μειωμένο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Συγκεκριμένα, στην έρευνα συμμετείχαν 1109 γυναίκες οι οποίες είχαν νοσήσει με καρκίνο του μαστού και 1177 γυναίκες που ήταν υγιείς (μελέτη ΜΑΣΤΟΣ). 

Συνεχίζοντας την πιο πάνω έρευνα, επικεντρωθήκαμε στην καλύτερη κατανόηση των μοριακών μηχανισμών μέσω των οποίων η Μεσογειακή διατροφή δρα και επιφέρει τις ευνοϊκές της επιδράσεις στην υγεία. Χρησιμοποιώντας τη διατροφογενετική, μελετήσαμε ορισμένους γενετικούς πολυμορφισμούς οι οποίοι, οδηγούν στην παραγωγή ενζύμων που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των διατροφικών στοιχείων, καθώς και στα μονοπάτια σύνθεσης  και μεθυλίωσης του DNA και καταπολέμησης του οξειδωτικού στρες. Ο γονότυπος του κάθε ατόμου μπορεί να επηρεάσει τη δράση των ενζύμων, το ρυθμό του μεταβολισμού των τροφών, καθώς και τα επίπεδα των συστατικών στον οργανισμό, επιδρώντας επακόλουθα προς όφελος της υγείας. Τα αποτελέσματα μας έδειξαν ότι, η υψηλή συμμόρφωση των Κυπρίων γυναικών στη Μεσογειακή διατροφή σε συνδυασμό με ένα συγκεκριμένο γονότυπο, μειώνουν το ρίσκο για καρκίνο του μαστού. Αυτή η έρευνα έδειξε ότι, οι συγκεκριμένοι γενετικοί πολυμορφισμοί στον Κυπριακό πληθυσμό, ενισχύουν τις αντικαρκινικές επιδράσεις της Μεσογειακής διατροφής κατά του καρκίνου του μαστού.

 

Επιπρόσθετα, μελετήσαμε με στοχευμένη μεταβολομική (μέθοδος υψηλής ευκρίνειας βασισμένη σε φασματομετρία μάζας), τα επίπεδα 14 μεταβολιτών στον ορό αίματος 564 Κυπρίων γυναικών. Οι γυναίκες αυτές ανήκαν στις 1177 υγιείς γυναίκες της μελέτης ΜΑΣΤΟΣ και επιλέχθηκαν με βάση την συμμόρφωση τους στη Μεσογειακή διατροφή (χαμηλότερη και ψηλότερη συμμόρφωση). Η μεταβολομική είναι η επιστήμη που εξετάζει τους μεταβολίτες, οι οποίοι είναι κυρίως προϊόντα του μεταβολισμού ενός οργανισμού. Ως εκ τούτου, μέσω της μεταβολομικής μπορούμε να αξιολογήσουμε την παρούσα κατάσταση της υγείας μας. Σε αυτή τη μελέτη επιλέξαμε να μετρήσουμε τις συγκεντρώσεις 14 μεταβολιτών, οι οποίοι είτε συμμετέχουν στο μεταβολισμό διατροφικών στοιχείων, είτε είναι μικροθρεπτικά συστατικά και βιταμίνες. Στόχος της μελέτης ήταν, να εξετάσουμε την επιρροή που έχουν οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ της Μεσογειακής διατροφής και των πολυμορφισμών, που μελετήθηκαν προηγουμένως στα επίπεδα αυτών των μεταβολιτών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, αλληλεπιδράσεις μεταξύ Μεσογειακής διατροφής και πολυμορφισμών αυξάνουν τα επίπεδα φολικού οξέος (5-methyltetrahydrofolate) και βιταμίνης Β2 (flavin mononucleotide), τα οποία είναι ωφέλιμα στον οργανισμό, αφού έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Συμπερασματικά, η αντιοξειδωτική επίδραση της υψηλής συμμόρφωσης στη Μεσογειακή διατροφή φαίνεται ότι, ασκείται σε συνέργεια με τους γενετικούς πολυμορφισμούς. Τέτοιες έρευνες ενδυναμώνουν τη σημασία της Μεσογειακής διατροφής στην προστασία που παρέχει ενάντια στον κίνδυνο ανάπτυξης συχνών ασθενειών, όπως τα καρδιοαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος, στοχεύοντας μελλοντικά σε μια εξατομικευμένη Μεσογειακή διατροφή βασισμένη στο γενετικό προφίλ των Κυπρίων, για μια καλύτερη και μακροχρόνια διατήρηση της υγείας.

 

Δρ Μαρία Κάκκουρα,
απόφοιτος Διδακτορικού Προγράμματος της Σχολής Μοριακής Ιατρικής του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής

Καθ. Κυριάκος Κυριάκου
Διευθυντής
Τμήμα Ηλεκτρονικού Μικροσκοπίου/Μοριακής Παθολογίας

 
 

Βιβλιογραφία

Kakkoura MG, Sokratous K, Demetriou CA, Loizidou MA, Loucaides G, Kakouri E, Hadjisavvas A, Kyriacou K: Mediterranean diet-gene interactions: a targeted metabolomics study in Greek-Cypriot women. Molecular nutrition & food research 2016.

 
 

Στην παρούσα έρευνα, μελετήθηκε η επίδραση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ Μεσογειακής διατροφής και πολυμορφισμών στα επίπεδα των μεταβολιτών. Τα επίπεδα 14 μεταβολιτών μετρήθηκαν στον ορό αίματος 564 Κυπρίων γυναικών που ήταν υγιείς. Στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα έδειξαν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ GSTM1 πολυμορφισμού διαγραφής (deletion polymorphism) ή MTHFR (rs1801133) πολυμορφισμού και Μεσογειακής διατροφής να επηρεάζουν τα επίπεδα της βιταμίνης Β2 (flavin mononucleotide) και του φολικού οξέος (5-methyltetrahydrofolate), αντίστοιχα.

 
 
 
Related Articles
winner