ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΝΕΑ, Eπιληψία και εμβόλια κατά covid

Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος σχετικά με τα εμβόλια κατά του SARS CoV-2, ιδιαίτερα ως προς την καταλληλότητά τους για άτομα που ταλαιπωρούνται από διάφορες νόσους, όπως η επιληψία, το Κέντρο Επιληψίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου, παραθέτει μια σειρά από πληροφορίες και απαντήσεις στις πιο συχνές ερωτήσεις που απασχολούν τους ασθενείς, τον ιατρικό κόσμο και ευρύτερα την κοινή γνώμη. Παρατίθενται πιο κάτω κάποιες πληροφορίες με βάση τα σημερινά διεθνή δεδομένα καθώς επίσης και εισηγήσεις άλλων ειδικών.

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το να πάσχει κανείς από επιληψία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο παρενεργειών από οποιοδήποτε εμβόλιο έναντι του COVID-19. Για τα άτομα με επιληψία, ο κίνδυνος της λοίμωξης από COVID-19 και των πιθανών επιπλοκών είναι πολύ μεγαλύτερος από τον κίνδυνο των παρενεργειών από ένα εμβόλιο έναντι του  COVID-19. Ωστόσο, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι, όπως συμβαίνει και με άλλα εμβόλια, μπορεί να παρατηρηθεί πυρετός μετά τον εμβολιασμό για COVID-19. Σε ορισμένους ανθρώπους, αυτό μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης επιληπτικών κρίσεων. Λήψη αντιπυρετικών (πχ παρακεταμόλης) τακτικά για 48 ώρες μετά τον εμβολιασμό (ή για όσο κρατάει ο πυρετός) θα περιορίσει αυτόν τον κίνδυνο. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο εμβολιασμός μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της επιληψίας ή σε εγκεφαλική βλάβη.

Πριν χορηγηθεί ένα εμβόλιο έναντι του COVID-19, οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώσουν ότι πάσχουν από επιληψία και να δώσουν κάθε άλλη σημαντική ιατρική πληροφορία, όπως:

• ιστορικό αλλεργιών, ειδικά στα συστατικά του εμβολίου
• αλλεργικές αντιδράσεις σε προηγούμενα εμβόλια (για παράδειγμα στο εμβόλιο της γρίπης)
• αν είχαν πυρετό ή λοίμωξη τις προηγούμενες ημέρες
• ενημέρωση για τα φάρμακα που λαμβάνουν, ειδικά αν παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ή αντιπηκτικά,
• ενημέρωση σε περίπτωση εγκυμοσύνης ή θηλασμού.

Όπως με κάθε εμβόλιο, δεν πρέπει να κάνουν το εμβόλιο έναντι του COVID-19 όσοι έχουν αλλεργία σε κάποιο από τα συστατικά του. Δεν πρέπει να κάνουν τη δεύτερη δόση όσοι εμφάνισαν αλλεργική αντίδραση στην πρώτη δόση.

Όσοι έχουν ήδη κάνει το εμβόλιο έναντι του COVID-19, είναι σημαντικό να συνεχίσουν να φορούν μάσκα και να κρατούν αποστάσεις. Τα τρέχοντα εγκεκριμένα εμβόλια μειώνουν τον κίνδυνο λοίμωξης από COVID-19 έως και 90%, ανάλογα με το εμβόλιο, αλλά οι άνθρωποι που έχουν εμβολιαστεί ίσως να μπορούν να μεταδώσουν τον COVID-19 σε άλλους χωρίς να γνωρίζουν ότι είναι φορείς. 

https://www.ilae.org/patient-care/covid-19-and-epilepsy/covid-19-vaccines-and-people-with-epilepsy

https://www.epilepsy.com/learn/covid-19-and-epilepsy/covid-19-vaccination

Εννιά γονίδια προδιάθεσης για καρκίνο του μαστού

Μια νέα πρωτοποριακή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο διεθνούς κύρους επιστημονικό περιοδικό The New England Journal of Medicine εντόπισε εννιά γονίδια που ευθύνονται για αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. 

Στη μελέτη συμμετείχαν πάνω από  113,000 γυναίκες από όλο τον κόσμο, ανάμεσα στις οποίες και γύρω στις 2000 Κύπριες γυναίκες, μέσω της μελέτης «ΜΑΣΤΟΣ» του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου.

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Ένα ποσοστό της τάξης του 5-10% του συνόλου των καρκίνων του μαστού είναι κληρονομικός. Στο πλαίσιο της διερεύνησης της κληρονομικότητας έχουν αναπτυχθεί πολυγονιδιακά τεστ που ελέγχουν δεκάδες με εκατοντάδες γονίδια για μεταλλάξεις που προδιαθέτουν στον καρκίνο του μαστού. Για πολλά από αυτά τα γονίδια δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να τα συσχετίζουν με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της ασθένειας.

Η διεθνής μελέτη BRIDGES, μελέτησε 34 γονίδια, τα οποία στο παρελθόν είχαν συνδεθεί με τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού, σε πάνω από 60,000 γυναίκες με καρκίνο του μαστού και πάνω από 50,000 υγιείς γυναίκες που συμμετέχουν στην διεθνή κοινοπραξία BCAC (Breast Cancer Association Consortium). Εννιά από τα συνολικά 34 γονίδια που μελετήθηκαν συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.

H ταυτοποίηση μεταλλάξεων στα γονίδια προδιάθεσης είναι σημαντική γιατί δύναται να καθοδηγήσει την κλινική διαχείριση και την αποτελεσματικότερη θεραπεία των ασθενών. Επίσης ο στοχευμένος έλεγχος για μεταλλάξεις σε προσυπτωματικούς συγγενείς μπορεί να οδηγήσει στην πρωτογενή πρόληψη του κληρονομικού καρκίνου του μαστού.

Η μελέτη BRIDGES  χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Wellcome Trust και το Cancer Research UK. Από κυπριακής πλευράς στη μελέτη συμμετείχαν οι Δρ. Ανδρέας Χατζησάββας, Δρ. Μαρία Λοϊζίδου, Δρ. Κυριακή Μιχαηλίδου και Δρ. Κυριάκος Κυριάκου του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου.

Tιμώντας την Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων, το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ) συμμετείχε στην προσπάθεια για ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και συνδράμει στις επιστημονικές έρευνες για βελτίωση της ποιότητας ζωής των συνανθρώπων μας που ταλαιπωρούνται από διάφορες σπάνιες νόσους.  Σπάνια χαρακτηρίζονται τα νοσήματα που επηρεάζουν λιγότερο από ένα στις δυο χιλιάδες άτομα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε ένα συνολικό αριθμό ασθενών πέραν των τριάντα εκατομμυρίων (6-8% του πληθυσμού) και σε περίπου 60 χιλιάδες Κύπριους, εκ των οποίων οι μισοί είναι παιδιά. Χαρακτηρίζονται από ευρύ φάσμα κλινικών εκδηλώσεων, οι οποίες διαφέρουν κατά πολύ όχι μόνο από νόσο σε νόσο αλλά και από άτομο σε άτομο.

Η Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων καθιερώθηκε το 2008 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σπανίων Παθήσεων (EURORDIS) και έκτοτε τιμάται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου, με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινότητας και των αρμόδιων φορέων σχετικά με τις σπάνιες παθήσεις, καθώς και τις πολλαπλές και πολυδιάστατες τους συνέπειες στη ζωή των ασθενών.

Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιείται σε διάφορες χώρες η  φωταγώγηση σημαντικών κτιρίων σε όλα τα κράτη-μέλη με τα χρώματα της (γαλάζιο/μπλε, πράσινο, ροζ και μωβ) κατά την Διεθνή Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων.  Στην Κύπρο την πρωτοβουλία των εκδηλώσεων είχε και φέτος η Παγκύπρια Συμμαχία Σπάνιων Παθήσεων (ΠαΣΣΠ) η οποία έχει υπό την ομπρέλα 19 Οργανισμούς Ασθενών και 260 μεμονωμένους ασθενείς με σπάνια νοσήματα. Λόγω του ότι η τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου ήταν Κυριακή οι εκδηλώσεις φωταγώγησης κτιρίων στην Κύπρο πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή 26 τρέχοντος. Μεταξύ άλλων φωταγωγήθηκε το Προεδρικό Μέγαρο, το Υπουργείο Υγείας και το κτίριο του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου. Το ΙΝΓΚ διατηρεί μια πολυεπίπεδη συνεργασία με την ΠαΣΣΠ.