Clinical Sciences

Αξιολογήσεις τεχνικών μέσων και τροχοκαθισμάτων στη Μονάδα Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ

Στη μονάδα φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ παρέχονται υπηρεσίες συμβουλευτικής και αξιολόγησης τεχνικών μέσων και τροχοκαθισμάτων στους ασθενείς που παρακολουθούνται στο  Ινστιτούτο. Μέρος των καθηκόντων των φυσιοθεραπευτών είναι να αξιολογούν τις ανάγκες των ατόμων με σκοπό τη διευκόλυνση των καθημερινών λειτουργικών δραστηριοτήτων και της φροντίδας τους αλλά παράλληλα την διασφάλιση  της ασφάλειας κατά την εκτέλεσή τους. Η αξιολόγηση γίνεται μετά από καθορισμό ραντεβού και βάσει των εκάστοτε αναγκών του κάθε ατόμου. 

Το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες (ΤΚΕΑΑ) που υπάγεται στο υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων παρέχει οικονομική βοήθεια για την αγορά των κατάλληλων τεχνικών μέσων και τροχοκαθισμάτων με γενικό στόχο την ανεξαρτητοποίηση και την επανένταξη των ατόμων με αναπηρίες στην κοινωνικό σύνολο. Δικαιούχοι οικονομικής βοήθειας για την προμήθεια των αναγκαίων βοηθημάτων είναι αρχικά οι Κύπριοι πολίτες με σοβαρές κινητικές, αισθητηριακές ή άλλες αναπηρίες, ευρωπαίοι πολίτες οι οποίοι έχουν μόνιμη διαμονή στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία για τουλάχιστον 12 συνεχείς μήνες και αλλοδαποί με αναγνωρισμένο καθεστώς πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας. Αιτήσεις από τα ενδιαφερόμενα άτομα υποβάλλονται από τα ίδια τα άτομα σε ειδικό έντυπο προς το ΤΚΕΑΑ, μαζί με τα σχετικά δικαιολογητικά που απαιτούνται. Η επιχορήγηση δίνεται εφόσον η αξιολόγηση και η αίτηση προηγηθούν της αγοράς οποιουδήποτε μέσου.

Τεχνικά μέσα

Όσον αφορά τα τεχνικά μέσα, ο υπεύθυνος για τις αξιολογήσεις φυσιοθεραπευτής του ΙΝΓΚ σε συνεννόηση και συνεργασία με τους οικείους του ατόμου αξιολογεί τον ασθενή και συμπληρώνει το σχετικό έντυπο σύστασης για παροχή οικονομικής βοήθειας από το ΤΚΕΑΑ.

Το ΤΚΕΑΑ παρέχει οικονομική βοήθεια μέχρι 80% της τελικής αξίας του αιτούμενου τεχνικού μέσου, με συγκεκριμένου ύψους προκαθορισμένο ανώτατο ποσό. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις ατόμων με πολύ χαμηλά εισοδήματα παρέχεται βοήθεια μέχρι και 100% της αξίας του αιτούμενου είδους. Προτεραιότητα δίνεται ανάλογα με τη σοβαρότητα της αναπηρίας και το βαθμό εξυπηρέτησης του σκοπού για τον οποίο είναι αναγκαίο το βοήθημα. Τα τεχνικά μέσα παρέχονται πάνω σε ατομική βάση και εξυπηρετούν μόνο τον δικαιούχο ασθενή και όχι ιδρύματα, οργανώσεις και σχολεία. Σε περίπτωση μη χρήσης του τεχνικού μέσου ή σε περίπτωση θανάτου τότε αυτό οφείλει να επιστρέφεται στο ΤΚΕΑΑ. 

Τροχοκαθίσματα

Η παροχή τροχοκαθίσματος γίνεται με γνώμονα τη διευκόλυνση της διακίνησης καθώς και τη προώθηση της ανεξαρτητοποίησης και της ένταξης στο μέγιστο δυνατό των ατόμων με βαριά κινητική αναπηρία. Δικαίωμα να αξιολογήσουν άτομα για λήψη οικονομικής βοήθειας από το κράτος για αγορά τροχοκαθίσματος έχουν μόνο οι φυσιοθεραπευτές των γενικών νοσοκομείων και του ΙΝΓΚ. Η μονάδα φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ είναι υπεύθυνη για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών που παρακολουθούνται στο ΙΝΓΚ.  

Ο υπεύθυνος για τις αξιολογήσεις φυσιοθεραπευτής του ΙΝΓΚ καθορίζει σε μηνιαία περίπου βάση συγκεκριμένες ημερομηνίες αξιολογήσεων στις οποίες σε συνεννόηση με εταιρείες που προμηθεύουν τροχοκαθισμάτων στην Κύπρο εξασφαλίζει δείγματα τροχοκαθισμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των αναγκών των ασθενών. Για την αξιολόγηση τροχοκαθισμάτων ακολουθείται συγκεκριμένο πρωτόκολλο από εξειδικευμένο προσωπικό της μονάδας φυσιοθεραπείας βάση του οποίου λαμβάνονται υπόψη η κλινική εικόνα και ο σωματότυπος του του ασθενή, η άποψη του ατόμου και των οικείων του που τον φροντίζουν καθώς επίσης και οι μελλοντικές του ανάγκες με γνώμονα τη διάγνωση του.  

Μέσα από πρακτική εφαρμογή και τη διεθνή βιβλιογραφία διαφαίνεται πως η σωστή καθιστή θέση στο τροχοκάθισμα και γενικότερα η σωστή επιλογή τροχοκαθίσματος, ειδικά σε άτομα που παραμένουν σε αυτό πολλές ώρες της ημέρας έχει πολλά πλεονεκτήματα.  Δίνει αρχικά στο άτομο τη δυνατότητα να φτάσει ευκολότερα στο ανώτερο λειτουργικό του επίπεδο, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης κατακλίσεων, πόνου και παραμορφώσεων και παράλληλα προσφέρει στο άτομο μια ξεκούραστη και χαλαρωτική θέση γεγονός που συμβάλει στην βελτίωση της ευεξίας και της συμμέτοχης του.

Το κράτος παρέχει οικονομική βοήθεια για επτά βασικούς τύπους  τροχοκαθισμάτων. Η επιχορήγηση ανέρχεται στο 100% της αξίας του τροχοκαθίσματος  με συγκεκριμένο ανώτατο προκαθορισμένο ποσό. Σε ειδικές περιπτώσεις που η αξία του τροχοκαθίσματος και των συμπληρωμάτων του υπερβαίνει τα προκαθορισμένα ποσά, τότε το ύψος της οικονομικής βοήθειας θα ανέρχεται στο 50% της επιπλέον αξίας του. Όλα τα τροχοκαθίσματα μπορούν να αντικαθίστανται μετά την πάροδο   5 χρόνων, εκτός από τα ηλεκτροκίνητα που μπορούν να αντικαθίστανται μετά την πάροδο 7 χρόνων. Για κάθε κατηγορία τροχοκαθίσματος καταβάλλεται ένα συγκεκριμένο ποσό για επιδιορθώσεις. Ηλεκτροκίνητα τροχοκαθίσματα παρέχονται μόνο σε άτομα με κλινική εικόνα τετραπληγίας ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου κρίνεται αναγκαίο, νοουμένου ότι τα άτομα έχουν τις απαραίτητες ικανότητες να τα χειρίζονται. 

Εν κατακλείδι, το σημαντικότερο είναι ο θεραπευτής που αξιολογεί να έχει τη δυνατότητα να προτείνει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, την καλύτερη δυνατή λύση  για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ασθενής που έχει απέναντι του αλλά και όσοι τον φροντίζουν. Με αυτό τον τρόπο  θα επιτευχθεί το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα, η διατήρηση δηλαδή του ανώτερου λειτουργικού επιπέδου του ατόμου και κατ’ επέκταση η βελτίωση της ποιότητας ζωής τόσο του ιδίου αλλά και της οικογενείας του. 

Βιβλιογραφικές αναφορές: 
Υπουργείο εργασίας και κοινωνικών ασφαλίσεων, Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες. Ανακτήθηκε 15 Σεπτεμβρίου 2020, από ιστοσελίδα: http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dsid/dsid.nsf/index_gr/index_gr?opendocument  

Άρθρο:
Ειρήνη Ζαννέττου                            
Φυσιοθεραπεύτρια NDT Bobath, MHA 
Μονάδα Φυσιοθεραπείας
Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου