Neuroscience Department

Διευθυντής: Καθηγητής Κλεόπας Α. Κλεόπα, MD, FAAN
[email protected] Τηλ. 22 358600 Φαξ. 22 392786

Μέλη του Εργαστηρίου Νευροεπιστημών.
Από αριστερά:
Λουκία Χατζηστυλιανού, Φίλιππος Σταυρόπουλος, Αλεξία Καγιαβά, Ειρήνη
Σαργιαννίδου, Κλεόπας Α. Κλεόπα, Μαρίνα Σταύρου, Θεοδουλάκης Χριστοφή, Έλενα Γεωργίου και Στυλιανή Θεοφάνους

Έρευνα
Το Εργαστήριο και μετέπειτα Τμήμα Νευροεπιστημών ιδρύθηκε το 2007 και ασχολείται με πρωτοποριακά ερευνητικά προγράμματα με στόχο την κατανόηση ανίατων νευρολογικών ασθενειών και την μελλοντική γονιδιακή θεραπεία τους. Η ερευνητική μας ομάδα ασχολείται με τη διερεύνηση των μοριακών μηχανισμών που οδηγούν σε νευροπάθεια και εγκεφαλοπάθεια σε ασθενείς με μεταλλάξεις της κοννεξίνης-32, μιας πρωτεΐνης που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα κύτταρα που σχηματίζουν τη μυελίνη των νεύρων και του εγκεφάλου. Η χρόνια αυτή ασθένεια είναι από τις συχνότερες μορφές κληρονομικής νευροπάθειας και οδηγεί σε αδυναμία και ατροφία των μυών, απώλεια αίσθησης, και σε αρκετές περιπτώσεις και σε οξεία ή χρόνια εγκεφαλοπάθεια. Τα τελευταία 15 χρόνια έχουμε δημιουργήσει μοναδικά πειραματικά μοντέλα της πάθησης στο εργαστήριο, τα οποία βοήθησαν στην καλύτερη κατανόηση της παθολογικής και μοριακής βάσης της κληρονομικής νευροπάθειας με απώτερο στόχο την γονιδιακή θεραπεία της νόσου. Πρωτοποριακά διεθνώς προγράμματα γονιδιακής θεραπείας με κατάλληλους ιικούς φορείς που αναπτύξαμε στο Τμήμα Νευροεπιστημών με ανταγωνιστική χρηματοδότηση από την Κύπρο, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία 10 χρόνια έχουν δείξει ότι η αντικατάσταση της φυσιολογικής πρωτεΐνης της κοννεξίνης-32 στα κύτταρα του νευρικού συστήματος που σχηματίζουν τη μυελίνη, μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της παθολογίας των νεύρων. Τα αποτελέσματα αυτά άνοιξαν το δρόμο για παρόμοια θεραπείας και σε άλλες μορφές νευροπάθειας, καθώς και για συνεργασίες με τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα στο κόσμο και με εταιρείες που εξειδικεύονται σε γονιδιακές θεραπείες με απώτερο σκοπό τη μετάφραση τους για κλινικές δοκιμές που θα οδηγήσουν σε θεραπείες για τους ασθενείς.  

Επιπρόσθετα, το Τμήμα ασχολείται με φλεγμονώδεις απομυελινωτικές διαταραχές όπως η πολλαπλή σκλήρυνση όπου οι εστιακές βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα οδηγούν σε απομυελίνωση, απώλεια αξόνων και αστρογλίωση. Η έρευνα στο Τμήμα Νευροεπιστημών χρησιμοποιεί πειραματικά μοντέλα της νόσου  σε συνδυασμό με μελέτη παθολογίας σε μεταθανάτια δείγματα ανθρώπινου εγκεφάλου με σκλήρυνση κατά πλάκας, για τη διερεύνηση του ρόλου των κονεξιννών στην παθολογία και εξέλιξη της νόσου. Οι μελέτες μας έχουν εντοπίσει εκτεταμένη παθολογία στην λευκή και φαιά ουσία του εγκεφάλου με απώλεια συνδέσεων στα ολιγοδενδροκύτταρα. Επιπλέον, η αποσύνδεση των αστροκυττάρων από τα ολιγοδενδροκύτταρα συσχετίζεται με τη ρύθμιση της φλεγμονής, την εξέλιξη της νόσου και την ακεραιότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, δίνοντας έμφαση στο ρόλο των κονεξιννών στη πολλαπλή σκλήρυνση. Οι έρευνες μας εστιάζουν τώρα στην εξέταση μηχανισμών επαναμυελίνωσης με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη θεραπευτικών προσεγγίσεων για επούλωση εγκεφαλικής βλάβης.

Εκπαίδευση
Το Τμήμα Νευροεπιστημών συμμετέχει ενεργά στην εκπαίδευση νέων επιστημόνων τα τελευταία 15 χρόνια, φιλοξενώντας φοιτητές για την εκπόνηση της μεταπτυχιακής και διδακτορικής τους διατριβής. Επίσης πρωτοστατεί στην οργάνωση του μεταπτυχιακού Προγράμματος στις Νευροεπιστήμες της Σχολής Μοριακής Ιατρικής Κύπρου από το 2015.  Το τμήμα έχει επίσης αναλάβει την οργάνωση και διδασκαλία του μεταπτυχιακού μαθήματος «Μοριακή και Κυτταρική Νευροεπιστήμη» στο πρόγραμμα αυτό.

Διακρίσεις-Δημοσιεύεις
Τα αποτελέσματα της έρευνας μας έχουν παρουσιασθεί σε διεθνή συνέδρια και έχουν δημοσιευθεί σε σχετικά επιστημονικά περιοδικά με υψηλό συντελεστή απήχησης. Επιπλέον, η αξιόλογη έρευνα μας έχει τύχει αναγνώρισης  από την επιστημονική κοινότητα με βραβεία όπως το Βραβείο Νέου Επιστήμονα Πάνος Ιωάννου σε 4 μέλη της ομάδας μας (2012, 2015, 2016, 2017), καθώς και από το Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας Κύπρου το Εθνικό Βραβείο Νέου Επιστήμονα στη Δρ. Αλεξία Καγιαβά το 2016 και το Εθνικό Βραβείο Διακεκριμένου Ερευνητή Κύπρου στον Δρ. Κλεόπα το 2017. Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Νευρολογίας έχει απονείμει επίσης το Βραβείο Έρευνας στον Δρ. Κλεόπα  το 2015. 

Τα τελευταία 15 χρόνια, τα ερευνητικά έργα στο τμήμα Νευροεπιστημών χρηματοδοτούνται από την Εθνική Εταιρεία Σκλήρυνσης κατά πλάκας των ΗΠΑ, τον Σύνδεσμο Μυϊκής Δυστροφίας, ΗΠΑ (MDA), τον Σύνδεσμο Charcot-Marie-Tooth (CMTA) των ΗΠΑ, το Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας Κύπρου (ΙδΕΚ) και το Telethon Κύπρου. Τα περισσότερα από τα έργα αυτά βασίζονται σε συνεχιζόμενες συνεργασίες με κορυφαίους επιστήμονες σε ακαδημαϊκά ιδρύματα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπως το Imperial College London, UCL Institute of Neurology, University of Oxford and University of Cambridge στο Ηνωμένο Βασίλειο, University of Barcelona στην Ισπανία, το University of Pennsylvania, University of Wisconsin, και το Nationwide Children’s Hospital στο Οχάιο, ΗΠΑ.