ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ - Στηρίζει ασθενείς και συγγενείς

H Κοινωνική Υπηρεσία στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής ιδρύθηκε το 1993, εντάσσεται στα εξωτερικά Ιατρεία και στελεχώνεται από μια πτυχιούχο Κοινωνική Λειτουργό.

 

Από την αρχή της λειτουργίας της και μέχρι σήμερα η Κοινωνική Υπηρεσία έχει σαν κύριο σκοπό την ψυχοκοινωνική στήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους. Η Κοινωνική Υπηρεσία είναι αναπόσπαστο μέρος της ευρύτερης πολυθεματικής ομάδας του Ινστιτούτου Νευρολογικής και Γενετικής στα πλαίσια προσφοράς πολύπλευρης στήριξης στους ασθενείς. Η διεπιστημονική ομάδα αποτελείται από γιατρούς, νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές, διαιτολόγο, λογοπαθαλόγο, φαρμακοποιούς, ψυχολόγο και άλλες ειδικότητες που ενδέχεται να κριθούν αναγκαίο για παρέμβαση αναλόγως των αναγκών των ασθενών.

 

Ο Κοινωνικός Λειτουργός ασκεί Κοινωνική Εργασία, μια εφαρμοσμένη επιστήμη που  ακολουθεί επιστημονικές αρχές και επαγγελματική δεοντολογία με στόχο να ενισχύει τα άτομα, οικογένειες, ομάδες να αποδεσμεύσουν δυνάμεις και να επανακτήσουν την ικανότητά τους να απολαμβάνουν δημιουργικά τα προϊόντα της ανάπτυξης στο χώρο τους (οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά) επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την επίτευξη των στόχων τους.

 

Τα τελευταία 10 χρόνια η Κοινωνική Υπηρεσία στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής πρόσφερε υπηρεσίες σε περίπου 3,500 ασθενείς με διάφορες νευρολογικές και γενετικές παθήσεις. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, μετά την οικονομική κρίση που έπληξε και την Κύπρο, διαπιστώθηκε αύξηση των ασθενών που αποτείνονται στην Κοινωνική Υπηρεσία. Οι κυριότεροι λόγοι στους οποίους αποδίδεται αυτή η αύξηση είναι ότι πέραν των προβλημάτων υγείας προστέθηκαν και τα προβλήματα ανεργίας και οι οικονομικές δυσκολίες στις οικογένειες. Τα οικονομικά αυτά προβλήματα κάποιες φορές προκάλεσαν διαφωνίες και συγκρούσεις στην οικογένεια λόγω συναισθηματικής έντασης κλονίστηκαν δεσμοί, προκλήθηκαν συναισθηματικά προβλήματα και αποδυναμώθηκε η ομαλή λειτουργία των οικογενειών. Η Κοινωνική Υπηρεσία στις δύσκολες αυτές στιγμές στάθηκε διπλά στους συνανθρώπους μας προσφέροντας ψυχοκοινωνική στήριξη. Συγκεκριμένα, προσέφερε λύσεις παραπέμποντας σε διάφορες υπηρεσίες και οργανισμούς για οικονομική στήριξη αλλά και σε επαγγελματίες ειδικούς όπως ψυχολόγους για παροχή ψυχολογικής στήριξης.

 

Ο μεγαλύτερος αριθμών ατόμων που γενικά εξυπηρετούνται στην Κοινωνική Υπηρεσία είναι ασθενείς με Πολλαπλή Σκλήρυνση και Μυοπάθειες καθώς γενικότερα στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής παρακολουθείται ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με αυτές τις παθήσεις.

 

Επίσης, στην Κοινωνική Υπηρεσία αποτείνονται αρκετά συχνά ασθενείς με κληρονομικές, γενετικές παθήσεις, όπως τις νόσους  Ηuntington, Friedrich, Aμυλοειδική Νευροπάθεια κτλ καθώς αυτές οι παθήσεις επιφέρουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινότητα των ασθενών και στο περιβάλλον τους και χρήζουν πολύπλευρης στήριξης από διάφορους επαγγελματίες.  

 

Τα προβλήματα που απασχολούν τους ασθενείς και τις οικογένειες τους είναι ποίκιλα και διαφέρουν με βάση τη μοναδικότητα του κάθε ατόμου αλλά και τη φύση της κάθε ασθενείας. Υπάρχουν ωστόσο κάποια κοινά προβλήματα που απασχολούν όλους τους ασθενείς αλλά τον καθένα με διαφορετικό τρόπο.

 

Ένα από τα βασικά αυτά προβλήματα είναι η φροντίδα των ασθενών. Στην Κύπρο δεν υπάρχουν εξειδικευμένα προγράμματα φροντίδας που να προέρχονται από το κράτος ή από άλλους οργανωμένους φορείς όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές  χώρες. Οι κύριοι τρόποι φροντίδας στην Κύπρο είναι πρωτίστως η φροντίδα των ασθενών από το άτυπο δίκτυο φροντιστών δηλαδή τους οικείους τους -οικογενειακό περιβάλλον και σε σπανιότερες  περιπτώσεις φιλικό περιβάλλον, καθώς και από αλλοδαπούς ανειδικεύτους φροντιστές. 

 

Στις περιπτώσεις των συγγενών φροντιστών προκύπτουν πολλές δυσκολίες λόγω του ότι πέραν της συναισθηματικής φόρτισης των συγγενών, προκύπτει η ανάγκη για συνεχή φροντίδα, με συνέπειες τη συναισθηματική εξουθένωση και σωματική εξάντληση των συγγενών.

 

Στις περιπτώσεις της παροχής φροντίδας από αλλοδαπούς φροντιστές παρατηρείται σε ένα μεγάλο βαθμό εγκατάλειψη των ασθενών από τους φροντιστές ή και παροχή χαμηλής ποιότητας υπηρεσιών προς τους εξυπηρετούμενους. 

 

Οι κυριότεροι λόγοι που επιφέρουν αυτά τα αποτελέσματα στις παρεχόμενες υπηρεσίες αλλοδαπών φροντιστών είναι η διαφορά κουλτούρας, η έλλειψη εξειδίκευσης των φροντιστών και η απουσία συστηματικής εκπαίδευσης. Η συχνή εναλλαγή αλλοδαπών φροντιστών επιφέρει σοβαρές δυσκολίες στους ασθενείς και στις οικογένειες τους που βιώνουν ο καθένας  από την δική του πλευρά την απογοήτευση και την ματαίωση.

 

Κάποια άλλα προβλήματα που καλούνται συχνά οι ασθενείς να διαχειριστούν είναι η απουσία εξειδικευμένων υπηρεσιών αποκατάστασης για κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών με βάση τις ιδιαιτερότητες της κάθε πάθησης. Για το σκοπό αυτό παραπέμπονται στις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους για εξασφάλιση κοινωνικών παροχών αλλά η λύση αυτή δεν είναι πάντοτε αποτελεσματική καθώς η προσφορά επιδομάτων δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ασθενών. 

 

Οι ανάγκες των ασθενών δεν αξιολογούνται εξατομικευμένα από τις κρατικές υπηρεσίες και αρκετά συχνά τα επιδόματα δεν καλύπτουν εξολοκλήρου, οικονομικά τις ανάγκες των ασθενών. Επιπλέον, οι ασθενείς χρήζουν περαιτέρω υποστήριξης με προσφορά εξειδικευμένων υπηρεσιών ανάλογα με τη φύση της πάθησης, όπως για παράδειγμα υπηρεσίες εργοθεραπείας, φυσιοθεραπείας, αλλά και άλλων ιδιαίτερα εξιδεικευμένων υπηρεσιών ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της πάθησης. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν οι υπηρεσίες αυτές στην χώρα μας, δυσκολεύει ιδιαίτερα την Κοινωνική Υπηρεσία του ΙΝΓΚ  να ανταπεξέλθει στις ανάγκες των ασθενών και να προσφέρει ολοκληρωμένες προτάσεις και λύσεις στους ασθενείς.  

 

Ωστόσο η Κοινωνική Υπηρεσία του ΙΝΓΚ πέραν των δυσκολίων που αντιμετωπίζει για την προσφορά εξειδικευμένων προγραμμάτων και υπηρεσιών εμμένει  στην προσπάθεια παροχής ποιοτικών υπηρεσιών προς τους ασθενείς και τις οικογένειες τους.

 

Το έργο της Κοινωνικής Υπηρεσίας συνοψίζεται στους πιο κάτω τομείς:

 

Η Κοινωνικός Λειτουργός στα πλαίσια παροχής των πιο πάνω υπηρεσιών συνεργάζεται με διάφορες Υπηρεσίες σε τοπικό και κρατικό επίπεδο. Χαρακτηριστικά αναφέρονται  οι κυριότερες συνεργασίες: